Praca jego, bardzo dziś rzadka, nosi tył.: Societas S. Annae, Aviae Maternae Christi, Servatoris Nostri, in Polonia sub Rege Stephano, et Anna Jagellonia Regina instituta A. D. 1578 (w Zamościu, dr. akad. 1599 4, 86 str.), dedykowana Janowi Zamojskiemu, obejmuje pieśni o św. Annie, jej żywot, uwagi moralne dla członków bractwa, pożytki z tegoż bractwa, różne modlitwy, wreszcie, życzenia rozwoju i wzrostu stowarzyszenia. Z tej książki wkrótce zrobiono polskie wydanie p. t.: Bractwo św. Anny albo artykuły, ustawy, porządki, odpusty i modlitwy tego bractwa. Pierwej przez ojca Jana Myslana z Kościana, bernardyńskiego zakonu kapłana, zebrane i spisane, a potém w druk podane (Krak. 1612 8o str. 129). Na prośbę arcyb. Solikowskiego, kierunek bractwa powierzył Papież oo. bernardynom w Warszawie, przez co wszystkie ich kościoły stały się filjami, a najliczniejszy u nas i najpopularniejszy zakon ten, gorliwym krzewicielem celów stowarzyszenia. W Krakowie wznowił to bractwo r. 1846 ks. Jan Mastelski, professor liceum św. Anny, który też wydał: Nabożeństwo do św. Anny dla użytku bractwa, w Krak. 1847. R. 1859 ks. Marcin Tylkowski, penitencjarjusz przy kościele św. Anny wydał podobne dziełko: Ustawy i nabożeństwo bractwa św. Anny samotrzeciej w kościele św. A. w Krak. 1859. Bractwo to, podczas uroczystości kościelnych, występuje tam w stroju zielonym. X. S. Ch.
Anomejczycy, sekta arjańska. Nie wszyscy arjanie odstąpili w równym stopniu od nauki Kościoła katolickiego: jedni trzymali się ściśle nauki Arjusza, drudzy zbliżali się do nauki Kościoła i ci się nazywali pół-arjanie (semi-ariani). Do pierwszych należeli anomejczycy, zwani także aecjanami i eunomianami, od nazwiska dwóch głównych swoich naczelników, Aecjusza i Eunomjusza. Aecjusz, przez katolików i pół arjanów uważany za ateusza, ur. w Celesyrji, był najpierw kotlarzem, potém złotnikiem, następnie lekarzem, a w końcu teologiem. R. 350 wyświęcony na djakona przez biskupa Leoncjusza, sprzyjającego arjanom, wkrótce potém, złożony z godności, udał się do Aleksandrji, gdzie biskup arjański Jerzy używał go za djakona, aż do jego śmierci, r. 370. Najwierniejszym jego uczniem był Eunomjusz z Kappadocji († 392), dosyć zdolny djalektyk, jakiś czas nawet biskup w Cyzyku, lecz później wygnany z kraju przez pół-arjanów. Kiedy Kościół katolicki na soborze nicejskim orzekł, że Syn Boży jest współistotny Bogu Ojcu (consubstantialis) i że jest prawdziwym Bogiem, i kiedy pół arjanie uznawali przynajmniej podobieństwo w naturze pomiędzy Synem Bożym a Bogiem Ojcem (ὁμοιούσιος), anomejczycy utrzymywali, że zachodzi istotna różnica pomiędzy Synem Bożym a Bogiem Ojcem, mówiąc, że chociaż Chrystus jest wyższy od wszystkich stworzeń, był przecież innej natury i nierówny Bogu Ojcu (ἑτέρας οὐσίας, ὰνόμοιος καὶ κατ᾽ οὐσίαν καί κατὰ πάντα). Walcząc przeciwko nauce Kościoła, nadużywali filozofji Arystotelesa, posługując się głównie sofistyczno-djalektycznemi formułami. (Fritz) X. M. G.
Ansarianie i Mohadżerjanie, arab. Ansar znaczy pomocnik, mohadżerun — zbieg. Wyrazy te oznaczają pierwszych stronników Mahometa. Mahometowi z trudnością przychodziło pozyskać kilku zwolenników w Mekce, a za to wielu miał wrogów, miarkujących się tylko jeszcze jedynie przez szacunek, jaki mieli dla wuja jego Abutaleba, przywódcy koreitów, którego syn Ali połączył się z nowatorem. Ale mieszkańcy miasta Jathreb, położonego na północ o ośm dni drogi od Mekki, okazali się
