księżyca i gwiazd, jak Baal jest bóstwem-słońcem. Potwierdza to przypuszczenie nazwa: królowej nieba (Jer. 7, 18. 44, 17...), odpowiadająca greckiej Ἀστροάρχη (Herodianus V. 6, 10), i wojska niebieskiego (4 Kr. 23, 4), czyli księżyca i gwiazd. Czczona przez Babilończyków Mylitta, a u Arabów Alitta, jest zapewne nie czém inném, tylko przekręceniem wyrazu bilith (Herodian. I. 131, 199). Czczoną była, podobnie jak Venus, prostytucją. IV Kr. 23, 7. Bar. 6, 43. Cf. Creuzer, Symbolik u. Mythologie d. alten Völker. II 23... Selden, De diis Syris. II, 2 in Ugolini Thes. Antiqq. v. XXIII. X. W. K.
Asterjusz (święty), biskup amazejski, w Poncie, należy do ojców kościoła greckiego i był współczesny św. Złotoustemu i św. Hieronimowi. Umarł r. 410. Szczegółów jego życia mało znanych. Pierwotnie poświęcił się zawodom prawniczemu i świetnie się w nim odznaczał, następnie jednak wstąpił do stanu duchownego, a po Eulaljuszu został biskupem pod koniec IV w. Adrjan II mówi o poszanowaniu, jakie miano dla tego biskupa i dla jego pism na całym wschodzie. Kazania jego wielki miały rozgłos, tak dalece, że na powszechnym soborze nicejskim II były przytaczane. Focjusz zebrał z tych kazań niektóre wyjątki; wiele ich też przechowało się do naszych czasów. Jedenaście kazań, prawdopodobnie autentycznych, wydał ks. Combefis w Paryżu r. 1648, w dziele p. t. Auctuarium novum Biblioth. t. I. Jest tam dodanych 10 kazań, ze zbioru Focjusza, oraz mowa pochwalna na cześć św. Szczepana, uważana dotąd za dzieło Proklusa, partrjarchy konstantynopolitańskiego. Tym sposobem mamy 22 kazań św. Asterjusza. Wątpliwą jest rzeczą, czy 8 homilji, znajdujących się w Monumenta Ecelesiae Graecae, przez Cotelier, jest autorem św. Asterjusz, lubo jemu są przypisywane. Niektórzy patrologowie przypisują je innemu, nieco wprzód żyjącemu Asterjuszowi, arjaninowi. Obacz Oudin, Commentar. de scriptor eccles. t. I. p. 894 i Dupin, Biblioth. nouv. t. 3, p. 82, gdzie znajdują się wyjątki z 22 homilji, zawierające bardzo ciekawe opisy ówczesnych zwyczajów i obyczajów. Jest przekład łaciński tych kazań, w dodatku do weneckiego wydania dzieł św. Prospera, z roku 1782. Niemieckie tłumaczenie niektórych homilji Asterjusza wydal 1830 r. prof. Engelhardt w Erlangen, w trzech tamtejszych programatach.
Asterjusz Urban, kapłan, czy też biskup w Azji Mniejszej, w pierwszej półowie III w. nauczał chrześcjan Ancyry w Galacji, zaniepokojonych intrygami montanistów. Zotykus, biskup z Otrys we Frygji, polecił mu spisać swoje nauki. Dzieło to swoje dedykował pewnemu Arviciusowi Marcellusowi; składa się ono z trzech części. We wstępie, zachowanym w Historji kościelnej Euzebjusza (V, 16), wykazuje przyczynę, dla której wziął się do pisania; w pierwszej księdze podaje żywot Montana. Część II księgi (Euz. V, 16) wykazuje, pogardę, jaką mieli montaniści dla katolików, których nazywali mordercami proroków; potém opisuje tragiczny koniec Montana, prorokini Maxymilli i jakiegoś Teodozjusza. Euzebjusz podaje jeszcze krótki wyciąg i z III księgi, w której Asterjusz wykazuje różnicę, zachodzącą pomiędzy męczennikami katolickimi i męczennikami heretyckimi. Święty Hieronim (Catal. c. 37 et 40) dzieło, o którém mówiliśmy, przypisuje Rhodonowi albo Apollonjuszowi; Rufin.(w tłumacz. Euseb. V, 15) i Nicefor (Hist. eccles. IV 33) Klaudjuszowi Apollinaremu. Fragmenta z Asterjusza znaleść można także w Gallanda Biblioth. PP. t. III p. 275. X. M. G.
Asterysk, po łacinie astericus, άστερίσκοζ, gwiazdeczka, znaczek. Tego rodzaju gwiazdki w pośrodku wierszów psalmowych, dodane przy po-
