Am. 5, 8). 5) Aisz-al-bneicha (Job 38, 32), t. j. „Niedźwiedzica nad synami swemi,” czyli z trzema gwiazdami, które tworzą jej ogon. 6) Na-kasz-bariah. Wąż uciekający (Job 26, 13), wielu komentatorów tłumaczą przez Szatana (Vulg. coluber tortuosus, wąż zawiły), inni przez monstrum ziemne lub wodne; lecz, że l. c. jest mowa o ozdobie niebios, przeto właściwszém się być zdaje tłumaczenie tego wyrazu przez konstellację Smoka. 7) Διόσκουροι (Act. 28, ll), Vulg. Castores, konstellacja Bliźniąt. Podziału gwiazd na stałe, komety i planety nie znajdujemy w St. Test.; w Nowym zaś, jest tylko jedno pod tym względem wyrażenie (list. Jud. w. 13): ἀστἑρες πλανῆται (Vulg. sidera errantia). Imiona planet: Gad i Mem (Jowisz i Wenus, Isai. 65, ll. parantes τῷ Gad mensam, et implentes τῷ Meni libamen), Nebo (Merkury, Isai 46, l), Khijun (Saturn, Amos 5, 26) i Nergal (Mars, IV Reg. 17, 30), wzięte są z zabobonnej już astrologji Babilończyków, Chaldejczyków, Assyryjczyków, Egipcjan i dawnych Arabów. Dwie pierwsze uważały się za początek wszelkiego dobra, a dwie ostatnie, jako sprowadzające nieszczęście. Ob. Weidler, Historia Astronomiae. Viteb. 1741. Ideler, Untersuchgen üb. d. Ursprg. u. d. Bedeutg. d. Sternnamen., Berl. 1809. J. M. Neumann, Zusammenstellg aller astrognost. Bennengen in A. Test., Bresl. 1819. Jahn, Bibl. Archäol. I. 497. X. W. K.
Atalja, córka Achaba, króla izraelskiego i Jezabeli, księżniczki Sydonu (IV Kr. 8, 18). Córką Omri (IV Kr. 8, 26. II Par. 22, 2) nazywa się dla tego, że Omri, jej dziadek, był najbezbożniejszym z jej przodków (III Kr. 16, 25) i od niego wszedł w rodzinę ten duch złości, jaki cechował życie Atalji. Joram, król judzki, ożenił się z Atalją, przez co wprowadził do Judy bałwochwalstwo. Po śmierci Jorama, syn jego Ochozjasz wstąpił na tron, ale po roku przez Jehu zamordowany został (IV Kr. 9, 27). Korzystając z zamieszania, Atalja kazała zamordować pozostałych książąt z rodu królewskiego i władzę zagarnęła. Pozostał tylko Joas, jeszcze niemowlę, ukryty przez swoją ciotkę, a żonę wielkiego kapłana Jojady i chował się w świątyni. Siódmego roku panowania Atalji, Jojada uorganizował powstanie w Jeruzalem: zgromadził w oznaczonym dniu gwardje, starszyznę, kapłanów, lewitów i lud w przybytku pańskim, przedstawił im Joasa, jako prawego monarchę i, pośród ogólnego zapału, włożył mu koronę na głowę i namaścił na króla. Atalja, na krzyki ludu, udała się także do świątyni, ale, z rozkazu Jojady, wyprowadzona i zabita została; następnie jej świątynia Baala zburzona. Matan, kapłan Baala, przed jego ołtarzem zabity (4 Kr. 11, 4 — l8 2 Par. 23, l—17). Celem podania w podejrzenie opowiadania księgi Paralipomenon o tym spisku, wytykają niektórzy krytycy, że w 4 księdze królewskiej więcej występuje gwardja królewska i starszyzna, a w księdze Paralipomenon występują więcej lewici. Jednakże Paralipom., jak w wielu innych razach tak i tutaj, uzupełnia tylko dawniejszą relację i uwydatnia w tej sprawie udział lewitów, zanadto lekko w poprzedniém opowiadaniu dotknięty. Skoro Jojada stał na czele sprzysiężenia, łatwo pojąć, że kapłani i lewici niepośledni w niém mieli udział. (Welte).
Atanazy (święty), nazwany Wielkim, był przez lat 50 w IV w. najznakomitszą osobistością w Kościele. Od lat młodzieńczych odznaczał się powagą, skromnością i nieposzlakowaną czystością obyczajów. A chociaż często bywał przedmiotem najzłośliwszych potwarzy, niewinność jego wszakże zawsze się wykazywała. Chrześcjańską ku wszystkim przejęty miłością,
