Strona:PL Nowodworski-Encyklopedia koscielna T.1 507.jpeg

501

Augustyn.

glosaksonów, od 17 do 18 lat mających, i wychowywał ich w założonym przez siebie klasztorze. Następnie r. 596 posłał Augustyna, opata tegoż klasztoru, wraz z 40-stu zakonnikami, na nawracanie Anglów. Ci, w podróży nasłuchawszy się o barbarzyństwie mieszkańców ziemi angielskiej, stracili odwagę, zatrzymali się w Lerynie (w Gallji) i wysłali Augustyna do Grzegorza Papieża, prosząc o pozwolenie powrotu do Rzymu. Grzegorz nie przychylił się do ich prośby, zalecił wytrwałość i posłał im listy polecające do książąt i biskupów kraju Franków. Wzmocnieni napomnieniami Papieża, w dalszą puścili się podróż i przybywszy r. 597 na wyspę angielską Thanet, postępowali w uroczystej processji z krzyżem i wizerunkiem Chrystusa na czele, śpiewając, modląc się i ogłaszając naukę Zbawiciela. Stawili się przed królem Kentu Ethelbertem, małżonkiem Berty, świeżo nawróconej księżniczki Franków, i oznajmili mu, że przybywają z Rzymu, w celu opowiadania Ewangelji Jezusa Chrystusa. Król przyjął ich łaskawie i missjonarze, pełni radości, weszli do Canterbury, wyśpiewując: „Błogosławimy Cię Panie! odwróć gniew swój od tego miasta, od Twego św. Kościoła, albowiem grzesznikami jesteśmy. Alleluja.“ Wspierany przychylną łaskawością królowej Berty, za której staraniem już Luidhard, biskup Franków, pierwszą Mszę św. odprawił w starożytnym kościele, pochodzącym z czasów rzymskich, blisko Canterbury położonym, Augustyn, z towarzyszami swymi, z apostolską gorliwością pracował nad nawróceniem Anglów. Życie jego czyste, pełne zaparcia się i bezinteresownych trudów, tak dalece podziałało na króla Ethelberta, że nawrócił się i przyjął Chrzest święty, wspólnie z wielką liczbą poddanego sobie ludu. Było to w dzień Zielonych Świątek 597 r. Ochrzczonych wtedy zostało dziesięć tysięcy Anglosaksonów. Uwiadomiony o tém Papież, uradował się wielce i tegoż jeszcze roku polecił arcybiskupowi arelateńskiemu poświęcić Augustyna na biskupa kantuaryjskiego. Ethelbert zaś zbudował w Canterbury kościół ŚŚ. Apostołów Piotra i Pawła, przeznaczywszy go na groby królów i arcybiskupów kantuaryjskich. Augustyn, zostawszy biskupem, podwoił swoją gorliwość tak dalece, że w początkach VII w. większa część mieszkańców Kentu przyjęła wiarę chrześcjańską. Wtedy Grzegorz W. przysłał Augustynowi palljusz arcybiskupi, a spodziewając się, że Augustyn z Kentu uda się na nawrócenie całej pogańskiej Brytanji, upoważnił go jednocześnie do poświęcania dwunastu biskupów suffraganów, dla południowych stron wyspy. Augustyn prócz tego miał posłać biskupa do Yorku (Eboracum), któryby następnie został metropolitą północy i przełożonym również nad 12 biskupami suffraganami, wówczas, gdyby się okoliczni mieszkańcy nawrócili. W końcu Grzegorz W. dał Augustynowi jurysdykcję nadzwyczajną nad wszystkimi biskupami Wielkiej Brytanji. Takie postanowienia (lubo nie wszystkie Augustyn mógł wykonać) i przychylne decyzje Grzegorza w rozmaitych kwestjach, przez Augustyna przedstawianych, wielce przyczyniały się do rozszerzenia wiary pomiędzy Anglosaksonami. Rozporządzenia, zwłaszcza tyczące się świątyń pogańskich, zjednały serca bałwochwalców: „Nie trzeba burzyć świątyń pogańskich, pisał Papież: wyrzuciwszy z nich bałwany, należy je poświęcić, urządzić ołtarze i umieścić na nich relikwie świętych; bo jeżeli są to piękne gmachy, trzeba je zamienić w domy modlitwy Boga prawdziwego, aby lud, widząc zachowaną swoją świątynię, wyrzekł się z całego serca dawnych błędów i tym chętniej nawiedzał przybytek, do którego zawsze uczęszczał. A ponieważ w obrzę-