Strona:PL Nowodworski-Encyklopedia koscielna T.1 583.jpeg

577

Babilon.

monarchji Babilońskiej „Medom i Persom“ (5, 28) i o wstąpieniu Darjusza „Meda“ na tron. Pamiętać zaś należy, że „Medowie z Persami“ byli na równi (a raczej przeważali) tylko do Cyrusa; od Cyrusa zaś Persowie ujarzmili Medów. Z tego powodu i u Daniela Darjusz (Cyaxares II) nazywa się Medem (5, 31), a Cyrus Persem. Ten ostatni, wsławiwszy się już poprzednio licznemi zwycięztwami, za Cyaxaresa II zdobył Babilon r. 538 i Persom zapewnił panowanie, które dotąd kolejno mieli Assyryjczycy, Babilończykowie i Medowie. Za niego skończyła się 70-letnia niewola babilońska Żydów, licząc od pierwszego uprowadzenia (r. 605) przez Nabuchodonozora, aż do drugiego roku Cyrusa (536), jako króla Babilonu. Za Darjusza Histaspesowego (522—486), Babilończycy dwa razy usiłowali powstać, lecz zawsze napróżno. Lubo królowie perscy miewali tu letnią swoją rezydencję, jednak miasto zaczęło za nich upadać. Aleksander W. zamierzył przyprowadzić je do dawnej świetności, uczynić stolicą świata i odbudować świątynię Bela, lecz zmarł przed wykonaniem projektu. Z pysznej tej niegdyś stolicy cywilizowanego świata pozostały tylko gruzy, a na miejscu dawnego miasta wznosi się miasteczko Hillah, wioska Tahmasia i inne. Na długości jednego kilometra od Kasr (szczątki pałacu Nabuchodonozora), rozciągają się gruzy murów babilońskich. Samego dawnego pałacu Nabuchod. gruzy zajmują przestrzeń 14 hektarów, na wschód dawnego Eufratu (dziś inném korytem płynie). Zbudowany miał być w ciągu dni 15. Z miast wspomnianych Gen. 10, 10, a stanowiących monarchję Nemrodową: Arakh (Arach, v. Erech), uczeni widzą w dzisiejszém Warka, blisko wschodniego brzegu Eufratu, na południe Babilonu (Hillah), przez Greków niegdyś zwane Orchoë. Khalaneh (Chalanne), według Opperta, odpowiada Kaluan v. Kalan na pomnikach sargonowych, miało być na wschód dawnej Seleucji Greków, o 20 mil franc.; według zaś innych, Kalan jest dzisiejsze Nimrud (na południe dawnej Niniwy), a biblijne Khalah (Chale, Gen. 10, 11). Akhad (Achad), może jest dawniejsze Nipur, dziś Niffar v. Niffer, w środku Babilonji, prawie na półowie drogi między Babilonem a Warka (Ob. Revue des Questions histor. Octobre 1871 s. 355). Ziemia Babilonji żyzna, co zawdzięcza corocznym wylewom Eufratu i Tygru i sieci kanałów. Zboże wydawało tu po 100—300 ziarn (Herodot, Histor. I 193. Strabo, Geogr. XVI 742, 731). Z drzew tylko palmy rosły w obfitości; innych było bardzo skąpo. Dla tego więcej tu było mieszkań murowanych, niż drewnianych. Nabuchodonozor połączył spławnym kanałem (Naharmalcha, rzeka królewska) Tygr z Eufratem. Pewniejsza chronologja Assyrji i Babilonji rozpoczyna się pod prawnukiem Salmanassara I, Binnirari (po r. 850), od którego zaczęto pisać listę eponymów, t. j. rządców, nadających imiona swoje latom, jak konsulowie w Rzymie, a archontowie w Grecji. Ob. Oppert, Expédition en Mésopotamie, Paris 1858. Tegoż przekłady z pomników klino-piśmiennych (ob. w Annales de philosophie chrét. 1856 Novemb., 1862 Juil. Septemb., 1865 Fevr. Octob.) i Inscriptions Sargonides, Paris 1862. Lenormant, Lettres assyriologiques, t. I Paris 1871. Tegoż, Hist. anc. des peuples de l'Orient, Paris 1862, 2 vol. Zeitschrift für aegypt. Sprache u. Alterthumsk. 1868 Novemb., 1869 Mai, Octob. Novemb., 1870 Avril. Révue archeologique, 1868, 1869 Novemb. Cf. Revue des questions histor. 1871 Octobre, 1872 Janv. X. W. K.