Strona:PL Nowodworski-Encyklopedia koscielna T.2 012.jpeg

Ta strona została skorygowana.
5
Barbosa. — Barclay.

Barbosa Emmanuel, adwokat króla portugalskiego, zmarły 1638 r., jest autorem dzieła De potestate episcopi. — Barbosa Augustyn, syn poprzedniego, ksiądz, r. 1648 biskup Otrantu, † 1649. Prawnik, równie uczony jak jego ojciec, napisał De officio episcopi. Opowiadają jednak, że Barbosa tylko poprawił i wydał to dzieło przypadkowo znalezione w ten sposób, iż służący przyniósł mu z miasta rybę, owiniętą w papier zapisany, który zwrócił uwagę uczonego, i że ten, pobiegłszy do przekupnia, znalazł właśnie u niego rękopism ów De officio episcopi. Zapewne jest to tylko czcza bajeczka. B. pisał wiele i dzieła jego licznych doczekały się wydań, we Francji, Włoszech, Hiszpanji i Niderlandach. W Lyonie wyszły razem, p. t. Opera omnia, 1716 i n. w 16 tomach in folio. Znajdują się tam i jego Remissiones doctorum super varia loca Concilii Tridentini. Ob. Feller, Biogr. universelle.N.

Barclay Robert (kwaker), pochodził ze starożytnej i sławnej rodziny, ur. w Edymburgu r. 1648. Ojciec jego Dawid Barclay, który zasłynął na polu wojenném w Niemczech, w Szwecji i we własnym kraju w czasie wojny domowej, starannie wychowywał swego syna, i dla dokończenia edukacji posłał go do Francji. W Paryżu, wszedłszy w stosunki z teologami katolickimi, a szczególniej z wujem swoim, który stał na czele kollegjum szkockiego (praepositus collegio Scotorum papali), przekonał się o boskości i prawdziwości Kościoła katolickiego i przyjął wiarę katolicką. Zaledwie ojciec jego, który w tym czasie przyjął kwakeryzm, dowiedział się o tém, odwołał go natychmiast i użył całej swej powagi, ażeby skłonić go do przyjęcia swego wyznania. Długo syn się opierał, ale pewnego razu zachwycony nabożeństwem kwakrów, przyjął ich doktrynę i stał się ich najżarliwszym i najzdolniejszym obrońcą. Przedsiębrał liczne i kosztowne podróże, aby zyskać zwolenników nowej wierze. Stał się on najsławniejszym pisarzem swojej sekty i zebrał w jeden system naukowy doktryny kwakrów. Zostawił wiele dzieł, świadczących o jego talencie. Do najpierwszych należy Katechizm, albo nauka wiary, usprawiedliwiona w ogólném zebraniu Patrjarchów, Proroków i Apostołów, w pośród których przemawia Chrystus (1673). Nauka kwakrów jest tam przedstawiona w formie pytań i odpowiedzi. W r. 1675 ułożył on 15 tez teologicznych, które można uważać za streszczenie całego kwakeryzmu; dalej: Animadversio ad Nicolai Arnoldi exercitationem tle quakerismo ejusque refutationem. Lecz najsławniejszém dziełem jego jest Theologiae vere christianae apologia. Wyszło ono w r. 1676. Apologja ta, która jest tylko rozwinięciem i usprawiedliwieniem 15 tez teologicznych, ma wielką powagę u kwakrów, którzy zresztą nie posiadają właściwego symbolu wiary. W krótkim czasie po ukazaniu się, przełożono ją z łaciny na angielski (1678), na niemiecki (1684) i na francnzki (1702). Barclaya zbijali: Mikołaj Arnold, Antoni Reiser w Hamburgu, Bartold Holzfuss, naówczas w Frankfurcie nad Odrą, Benedykt Figken, a szczególniej Jan Wilhelm Baier z Jeny, w swojej Disputatio de principio theologiae revelatae. Na to wszystko odpowiedział Barclay w różnych swoich pismach, przy pomocy G. Keith'a. W 1692 r. Wilhelm Penn wydal zbiór pism Barklaya p. t. Truth triumphant through etc., t. j. Prawda tryumfująca w pielgrzymce duchownej, prace chrześcjańskie i pisma wiernego sługi Jezusa Chrystusa, Roberta Barclaya. Barclay um. w Ury, blizko Aberdeen w Szkocji, 3 Paźd. 1690 r. O doktrynie kwakrów, a zatém i Barclaya, ob. a.