retoryki, chronologji i t. d. Z egzegetycznych prac jego przeszły do naszych czasów: Hexaëmeron, o sześciu dniach stworzenia; wykład wszystkich ksiąg Pentateuchu (Expositio in Gen. Exod. Lev. Num. Deut.), ksiąg Królewskich (Expositio allegor. in Samuelem prophetam i. e. in priorem ejus librum; In libros Regum quaestionum 30, liber unus), Ezdraszowych (In Ezram et Nehemiam prophetas allegorica expositio), Tobiasza (In l. Tob. expos.), Przypowieści (Super Parabolas Salomonis libri 3), Pieśni Salomonowych (In Cantica Canticor. libri 7), Ewangelji (In Matthaeum libri 6; in Mar. ll. 4; in Luc. ll. 6; in Joannem), Dziejów Apostolskich (In Acta Ap.; Expositio de nominib. locor. et civitat. quae leguntur in Act. Ap.; Liber retractationis in Act. Ap.; In Act. Ap. Quaestiones 5), 7 listów kanonicznych i Apokalipsy. Księgi Joba wykład zaginął; Listów zaś św. Pawła, będący w drukowanych dziełach Bedy, ma pochodzić od Florusa (z IX w.). Warthon odszukał wykład na 12-cie pierwszych rozdziałów Genezy i komentarz na pieśń Habakuka (wyd. Londini, 1693). Do egzegetycznych jeszcze zaliczyć należy: De tabernaculo et vasis ejus ac vestibus sacerdotum libri 3, i Liber de templo Salomonis. W komentarzach tych Beda zebrał starannie objaśnienia, przedewszystkiém allegoryczne i mistyczne z ojców Kościoła. Podobnie czyni w pismach homiletycznych, treści moralnej: Homiliae 35 aestivales de tempore; Homiliae 33 aestivales de Sanctis; Homiliae hyemales: 15 de tempore, 16 de Sanctis; Homiliae 22 quadragesimales; Sermones varii 21; i Homiliae 11, wraz z Libellus Precum, wydane przez Ed. Martene (Thes. anecd. V 317... 483...). Z moralnych dzieł Bedy jest tylko zbiór sentencji z Biblji i ojców śś., podzielony na 80 tytułów, p. t. Scintillae; znajduje się wprawdzie w wydaniu jego dzieł De remediis peccatorum, zbiór kanonów pokutnych; lecz autorem jego jest podobno Egbert, arcybiskup yorkski († 767 r.), pod którego imieniem wydał ten zbiór Harduin w Concilior. Collectio III 1961. Najwięcej mu sławy zjednały dzieła historyczne. Kilka z nich Beda tylko przerobił (Vita B. Felicis, z Natalitia św. Paulina nolańskiego; De situ Hierusalem et sanctis locis libellus, z Adamana [1], inne sam opracowywał. Do tych ostatnich należą: De ratione temporum i więcej znana część tego dzieła, p. t. Chronicon, sive libri de sex hujus saeculi aetatibus, doprowadzona do roku 726. Beda dzieli tu historję na następujące okresy: pierwszy od stworzenia świata, drugi od Noego, trzeci od Abrahama, czwarty od Dawida, piąty od niewoli babilońskiej, szósty od Chrystusa. Za jego przykładem wielu średniowiecznych kronikarzy ten podział przyjęło. Historiae ecclesiasticae gentis Anglorum ad Ceolulfum regem, libri quinque, najważniejsze dzieło historyczne Bedy; zaczyna się rokiem 60 przed J. Chr., a kończy 731. Historja kościelna jest tu przeplatana wypadkami politycznemi; lata liczone według ery chrześcjańskiej, co odtąd zaczęli czynić i następni kronikarze i annaliści. Z tej historji Epitome seu breviarium historiae Anglorum, jeśli nie całe, to przynajmniej kontynuacja (do r. 768, a w niektórych rękopismach tylko do r. 736), od kogo innego pochodzi. Znane pod jego imieniem, i znajdujące się w Opera Bedy, Martyrologium hexametrowe,
- ↑ Adamanus, benedyktyn, † 704 r. w klasztorze na wyspie Hu v. Hey, przy brzegach Szkocji, autor dzieł: De locis terrae sancta ll. 3 i De vita S. Columbani ll. 3.
