Strona:PL Nowodworski-Encyklopedia koscielna T.2 102.jpeg

Ta strona została skorygowana.
95
Beda. — Begwinki.

ma pochodzić od Wandelberta, djakona z Prüm (ok. r. 851); Bedy zaś Martyrologium autentyczne, nie znajdujące się w Opera jego, wydał d'Achéry (Spicileg. X 126, ed. nov. II 33); inne wydania tegoż Martyrologium (Antverp. 1564, ibid. 1565; ap. Zacharia, Anecd. med. aev.; ap. Eccard, Comment. de reb. Franc. orient, append. I s. 829) mają rozszerzenia i uzupełnienia, dodane przez Florusa, subdjakona z Lyon (w. IX), i innych. Vitae quinque priorum abbatum Weremuthensium et Gerwicensium. Vita Cuthberti episcopi Lindisfarnensis († 687 r.). Wyliczyliśmy tu tylko te dzieła, które powszechnie Bedzie są przypisywane; powaga zaś, jakiej używał, była powodem, że pod jego imię wiele dzieł obcych podszywano; i dotąd, pomimo badań Mabillon'a (Acta ss. ord. S. Ben. s. III t. I) i Oudin'a (De scriptorib. eccl. I 1672...), autentyczność wielu pozostaje jeszcze niewyjaśnioną. Do podłożonych zaliczają dzieła: Probusa, zakonnika irlandzkiego, B. Patricii Hibernor. apostoli vita, miracula etc.; Jonasza, opata z Luxen (Jonas Luxoviensis, ok. r. 664), Żywoty trzech opatów klasztoru w Bobio: Vita S. Bertulfi (w. VII), Vita S. Columbani († 615) et Attalae († 627), Vita S. Eustasii (uczeń Św. Kolumbana, opat w Luxen, † 625 r.), Vita S. Farae sive Burgundofarae, abbatissae coenob. Ebroicensis, dioec. Meldensis (Meaux) † 657, De vita et miraculis S. Joannis abb. Reomaensis (in Gallia, † ok. r. 545); Remigjusza z Auxerre, benedyktyna, żyjącego w drugiej półowie IX w., Liber variar. quaestionum, Nominum hebraicor. interpretatio, i pod imieniem Filipa (przyjaciel i uczeń św. Hieronima, zmarły ok. r. 455) wydany przez J. Sicharda, w Bazylei 1527 r., kommentarz na księgę Joba (In Jobum libri 3), jest powtórzony w dziełach Bedy. Niewiadomych autorów są: Vita S. Vedasti episcopi Atrebatensis († 540); wiersze: Passio S. Justini novennis pueri (umęcz. za Djoklecjana, około Paryża); De conflictu veris et hyemis i De Cuculo; In Boëthii librum de Trinitate i wiele innych. Dzieła Bedy (Opera omnia) wydawane były: w Paryżu 1521, 3 t. f., tamże 1544 i 1554; w Bazylei 1563, 8 części w 4 t. f.; w Kolonji 1612 i 1688; ed. Joh. Smith, Cantabrigae 1722 i 1772; ed. J. A. Giles, Londini 1843—44, 12 t. (w t. I—IV jest angielski przekład dzieł historycznych); ed. Migne, Patrol, lat. t. 90—95. Ob. H. Gehle, De Ven. Bedae vita et scriptis, Lugd. Bat. 1838. O wydaniach pojedyńczych części, ob. Potthast, Bibl. histor. med. aevi. Żywot Bedy opisał Turgotus (ob.) i Cuthbertus Durhamensis (ok. r. 740). Cf. Mabillon op. c. Bolland. Acta SS. 27 Maji.X. W. K.

Bederman Tomasz, ksiądz, ur. w Poznaniu, uczeń akademji krak., filolog. Filologiczne jego prace od 1505—1514, ob. w Encykl. większej Orgelbranda. Jan Lubrański, biskup poznański, założywszy przy katedrze szkołę wyższą, rektorstwo jej oddal Bedermanowi, który wykładał tam retorykę.

Bedos de Celles Franciszek, francuz, benedyktyn kongregacji św. Maura, ur. 1706 r., um. 25 Listop. 1779 r. Wydał 1) Gnomonikę (Gnomonique ou l'art de tracer les cadrans solaires, 1760 i 2 ed. 1774), uczony i najzupełniejszy z wydanych dotąd traktatów o kreśleniu kompasów; 2) Sztukę introligatorską (L'art du relieur et du doreur de livres); 3) Sztukę organmistrzowską (L'art du facteur d'orgues), ostatnie to dzieło przypisują niektórzy benedyktynowi Monniote. (Biogr. Univ.).N.

Begwinki i Begwardzi. W wiekach średnich, oprócz zakonów, istniały luźniejsze stowarzyszenia religijne, które się od pierwszych różniły