wyświęcania, pod karą suspensy przez rok jeden na biskupa wyświęcającego, a na duchownych wyświęconych przez czas tak długi, jak się będzie podobało ich biskupowi. Biskupowi in partibus nie wolno, bez pozwolenia ordynarjusza (biskupa miejscowego), wyświęcać nawet ratione familiaritatis sive commensalitii. Po uchwaleniu dopiero takich ostrożności, sobór zdecydował się utrzymać instytucję biskupów in partibus, jako użyteczną w wielu ważnych okolicznościach. Zachowała się więc ona aż do naszych czasów, i biskupów in partibus Stolica św. nominuje pod pewnemi poprzedniemi warunkami, z których główniejsze są następujące: 1) według przywileju przez V sobór laterański (ses. IX) przyznanego, sześciu kardynałów biskupów (suburbiearii) mogą zarządzać djecezjami swojemi przez biskupów in partibus. 2) W krajach, gdzie istnieje taki zwyczaj, biskupi, udowodniwszy potrzebę, mogą prosić Papieża o biskupa pomocnika do funkcji pontyfikalnych. Jeżeli ten zwyczaj trwa ciągle w jakiej djecezji, nowy taki biskup nie może być konsekrowany na tytuł tego samego kościoła, co jego poprzednik, aby się nie zdawało, że jakaś djecezja, będąca in partibus infidelium, jest koniecznie i ciągle związana z drugą djecezją. Gdy biskup ordynarjusz umiera, władza biskupa pomocnika ustaje. 3) W różnych okolicznościach, w których Stolica św. ustanawia wikarjusza apostolskiego, czy to w krajach, gdzie nie ma jeszcze ustalonej hierarchicznej organizacji, czy też po djecezjach, przez takich wikarjuszów tymczasowo administrowanych, powinni oni posiadać charakter biskupi z tytułem kościoła dla chrześcjaństwa straconego. 4) Nuncjusze papiezcy także powinni być biskupami, a szkodliwą byłoby rzeczą powierzać ten urząd biskupom ordynarjuszom, mającym swoje djecezje, dla tego biskupi in partibus są tu najwłaściwsi, owszem najczęściej takim nuncjuszom udzielany jest tytuł kościoła arcybiskupiego. Biskupi in partibus infidelium, uważani są jako zaślubieni z kościołem, którego tytuł noszą: dla tego tylko pod zwykłemi warunkami mogą być przenoszonemi na inną stolicę, a wybierani za otrzymaniem breve wybieralności (ob. Wybieralność). Jeżeli są członkami kapituły, noszą ubiór biskupi i używają właściwych biskupom w chórze przywilejów. Pod względem swego kanonikatu, jeżeli on wizycie biskupiej ulega, zależą bezpośrednio od Papieża. Mają także prawo zasiadać na soborach powszechnych jako biskupi, i używali tego prawa na soborze watykańskim. Ale nie są obowiązani do odwiedzania Rzymu (visitatio liminum), gdyż nie mają do złożenia raportu o swej djecezji, jednakże powinni o tyle, o ile mogą, wiedzieć o djecezji swojej i jeśli widzą jaką nadzieję odzyskania jej dla Kościoła, powinni czynnie tém się zająć. Cf. Andreucii, de Episcopo titulari, w 1-ym tomie jego Hierarchia ecclesiastica; Bened. XIV de Synod, dioec. l. 13 c. 14. (Phillips). X. A. S.
Biskup suffragan. Suffraganem albo suffragującym, w znaczeniu najobszerniejszém, nazywa się każdy, kto, jako członek pewnego kolegjum, w naradach i decyzjach może głos (suffragium) swój dawać. Kościół w swoim sposobie mówienia, oznaczając różne hierarchiczne między biskupami stosunki, biskupem sufraganem nazywa takiego biskupa, który prawem własném, zwyczajném, stoi na czele jakiej djecezji (ordinarius) i zajmuje stolicę swą nietylko de jure, jak biskup in partibus, ale i de facto, a więc każdego biskupa djecezjalnego, rzeczywistego, nie pomocnika, dla tego, że on, jako djecezję swoję posiadający i nią rządzący, ma głos (suffragium) na posiedzeniu biskupów swej prowincji, t. j. na synodzie prowincjonalnym,
