Strona:PL Nowodworski-Encyklopedia koscielna T.2 472.jpeg

455

Bolesław.

śliwych, którzy schronili się w murach kościoła. Biskup Tomasz rzucił na niego klątwę. Ukorzył się B. i przyrzekł wynagrodzić szkody uczynione duchowieństwu i kościołom. Wydał na to przywilej, w przytomności brata Konrada, w Lignicy 28 Stycz. 1249 r. (Stenzel, Urkunden zur Geschichte des Bisthums Breslau im Mittelalter, 16—18). Nie przestał atoli wichrzyć i ściągał nowe posiłki z Niemiec. W nagrodę, za użyczoną mu pomoc, oddał margrabiom brandeburgskim kasztelanję lubuską. Pokonany w końcu i pozbawiony wszelkich środków do prowadzenia wojny, skłonił się do układu z braćmi. Na mocy uczynionego powtórnie podziału, Henryk wraz z bratem Władysławem otrzymał księstwo Wrocławskie, B. Lignickie, Konrad Głogowskie. Pogodzony z bratem Henrykiem, począł wkrótce łamać nadane przywileje kościołowi wrocławskiemu. Postanowiono na radzie książąt i rycerzy niemieckich, aby zmusić biskupa do zamiany dziesięciny snopowej na pieniężną. B. dowiedziawszy się, że biskup Tomasz zjechał do wsi Góry dla poświęcenia kościoła, przybył tamże w nocy, otoczony zgrają Niemców. Wyciągnął z łóżek: biskupa, kanonika i proboszcza, uwiózł wszystkich do zamku Wlaj i osadził w więzieniu 1256 r. Następnie przewiózł biskupa Tomasza do lignickiego zamku, gdzie wymógł groźbami mąk do przyrzeczenia zamiany dziesięciny snopowej na pieniężną. Nadto, wypłacił mu biskup w gotowiźnie tysiąc grzywien, drugie zaś tysiąc przyrzekł uiścić później. Na wieść o popełnionym gwałcie, Pełka, arcybiskup gnieznień., rzucił klątwę na Bol. Łysego. Ogłaszano ten wyrok we wszystkich kościołach archidjecezji, przy uderzaniu w dzwony, po odprawioném nabożeństwie. Kiedy zaś książe trwał w uporze i nie wypuszczał z więzienia biskupa Tomasza, Papież Aleksander IV zalecił arcybiskupom gniezn. i magdeb., aby ogłosili krzyżową wyprawę w Polsce i w Niemczech przeciwko Bolesławowi, jako poganinowi i wrogowi Kościoła. Zatrwożony B. uwolnił biskupa, przyrzekł zadośćuczynienie i publiczną pokutę. W dyplomacie wydanym 2 Grudnia 1258 r. zobowiązał się, jako uda się boso, w pokutniczej odzieży, w orszaku stu rycerzy, z miasta Złotej Góry (Goldberg) do kościoła św. Jana w Wrocławiu. R. 1260 przyrzekł Henryk, książę wrocławski, że zapłaci biskupowi za brata 2,000 grzywny, i inne wynagrodzi krzywdy (Stenzel, Urkunden p. 20—23). Za przykładem atoli Bol. Łysego poszedł brat jego Henryk III. Wrocławscy biskupi, Tomasz I i Tomasz II, zanosili niejednokrotnie uskarżenia do Rzymu i wzywali pomocy Stolicy Apostol., przeciwko uciskowi Kościoła na Szląsku. Niespokojny B. swarzył się ciągle z braćmi. Zdradą chciał pojmać Konrada, ale sam wpadł w zastawione na brata sidła, dostał się do więzienia i musiał złożyć okup. Po śmierci Henryka III, uknuł zamach z mieszczanami wrocławskimi, posądzonymi o otrucie księcia, przeciwko następcy i synowi tegoż Henrykowi IV. Nasłał zgraję łotrów, którzy napadli śpiącego księcia i uprowadzili do zamku Lehen. Tu starał się zmusić synowca do odstąpienia mu niektórych ziem i zamków. Wrocławianie wezwali pomocy ościennych książąt. B. ściągnął posiłki z Niemiec, i otrzymawszy nad nieprzyjaciołmi przewagę, wytargował od synowca kilka zamków. To był ostatni czyn burzliwego i wiarołomnego księcia. Zatwierdzał on i łamał po kilkakrotnie nadane Kościołowi przywileje, zatém utorował drogę do dalszych prześlado-