Strona:PL Nowodworski-Encyklopedia koscielna T.2 631.jpeg

Ta strona została skorygowana.
614
Bruno.

Florenckiej i um. we Florencji 1444 r. Napisał:1) po włosku historję tejże rzeczypospolitej (Historia Fiorentina, v. Historia del popolo Fiorentino), przełożoną na łacin. przez Sykstusa Brunona (Historiar. Florentinar. libri XII, Argentor. 1610), do r. 1404 doprowadzoną.2) De bello italico adversus Gothos gesto ll. IV. przerobione z Prokopa.3) Rerum in Italia suo tempore gestarum commentarius, v. Libellus de suis temporibus (1378—1440). ap. Muratori, Scriptores rer. ital. p. XIX.4) Epistolarum libri VIII (Brixiae) 1472; ed. Mehus (Florent. 1741, z wiadomością o życiu autora), i p. t. Epistolarum familiarum libri VI(Lovanii 1483), ed. Fabricius Hambur. 1724. Z wielu przekładów jego wspomnimy tylko o Vita S. Antonii e graeco versa, ed. Basileae 1540, 8-0. Cf. Fabricii, Bibl. hist. med. aevi, Florent. 1858 I 270... Archivio storico italiano, nowa serja V 1 s. 29.. i V, 2. s. 3..X. W. K.

Bruno Giordano (Jordanus Brunus, nazwany Nolanus od m. Noli, w Neapolitańskiem, w którém się urodził) życiem i pismami swemi pomnożył zbyt liczny niestety! szereg świadectw na to, że kto odrzuca wiarę w Objawienie Boże, nie dojdzie nigdy do źródła prawdy i wewnętrznego spokoju, i że tém głębiej zwykle upada, im wyższe było jego uzdolnienie umysłowe. Ur. 1550; o młodości Brunona bardzo skąpe spotykamy szczegóły: wiadomo tylko, że wiele zajmował się wówczas poezją i że ta nie wpłynęła wcale dobrze na jego moralne wykształcenie. Wstąpił do dominikanów, pomimo że już poprzednio zerwał w duszy z wiarą i nauką Kościoła. Zostawszy zakonnikiem, otwarcie wystąpił przeciwko transsubstancjacji i niepokalanemu poczęciu N. Marji Panny, a wkrótce potém porzucił klasztor i 1580 udał się do Genewy, gdzie wszakże, jak twierdzą niektórzy, nie przyjął wyznania reformowanego. Bruno już wtedy doktrynami swemi daleko prześcignął kalwinów i doszedł do ostatecznych wyników panteizmu. Z Genewy przeniósł się do Lyonu, a ztamtąd do Tuluzy, w 1582 zaś osiadł w Paryżu. Tu B. miewał odczyty o filozofji i wydał pierwsze dziełko: Kandelabr (Candelajo, commedia de Bruno Nolano, achademico di nulla achademia, detto il Fastidito, Paris 1582), komedję płaską i trywjalności pełną. W tym samym roku ukazały się w druku pierwsze traktaty filozoficzne Brunona: De umbris idearum, implicantibus artem quaerendi, inveniendi, judicandi, ordinandi et applicandi, Paris 1582; Cantus Circaeus, ad eam memoriae praxim ordinatus, quam ipse judiciariam appellat, t. r.; De compendiosa architectura et complemento artis Lulli, t. r.; Explicatio triginta sigillorum ad omnium scientiarum et artium inventionem, dispositionem, memoriam etc., bez daty, prawdopodobnie w Londynie 1583 lub 1584, jak wnosić można z dedykacji posłowi francuzkiemu w Anglji Michałowi de Castelnau. Bruno w swoich filozoficznych dziełach zawzięcie walczy przeciwko Arystotelesowi i scholastycznym jego stronnikom, lecz za to pod niebiosa wynosi Rajmunda Lullusa (ob); wiara Kościoła jest mu wstrętną, a jej miejsce, obok ateizmu, zajmują wróżbiarstwo i astrologja. Br. był nader zabobonnym człowiekiem: wierzył w czary, zaklinania i dusz wędrówkę. Z Paryża (około 1583) udał się do Londynu, gdzie znalazł poplecznika w pośle francuzkim Michale de Castelnau, Filipie Sidney i kilku innych osobach. Przychylném okiem był też widziany u dworu królowej Elżbiety. Wyższe towarzystwo, w które wszedł Bruno, otwierało mu obszerne pole do popisywania się z dowcipami niezbyt wielką głębokością się odznaczającemi. Załatwienie się z trjumfują-