Strona:PL Nowodworski-Encyklopedia koscielna T.3 291.jpeg

Ta strona została skorygowana.
281
Chojeński. — Chomentowski.

Chojeński Jan, herbu Abdank, ur. 1487; po ukończeniu akademji krak. został doktorem obojga prawa. Kanonik krakowski i kielecki, sekretarz królewski, archidjakon krak. już 1523 r. Na synodzie łęczyckim wyznaczony r. 1523 do spisania statutów, razem z Jerzym Myszkowskim, kanclerzem arcybiskupim. Wiele pracował przy Janie Łaskim, arcybiskupie gniezn., nad wydaniem Statuta provinciae gnesnensis. Jest także list jego, drukowany przy synodzie piotrkowskim prowincjonalnym, odbytym za tegoż prymasa. Jako sekretarz koronny r. 1530 brał Ch. udział w układach poznańskich, mających na celu pogodzenie cesarza Ferdynanda z Janem Zapolskim, co do pretensji o koronę węgierską. R. 1531 został biskupem przemyskim, r. 1535 płockim. Po Tomickim (ob.) wziął Ch. podkanclerstwo, a r. 1537 kanclerstwo i t. r. biskupstwo krakowskie. Um. w Piotrkowie 11 Marca 1538 r., w czasie sejmu. Ch. był uczonym, należał do celniejszych mówców swego czasu, kładziono go pod tym względem obok Szydłowieckiego i Tomickiego. Opiekował się młodzieżą zdolną i garnącą się do nauk; wdzięczni za to uczeni, zasypywali go dedykacjami dzieł swoich. Kromer (ks. V p. 136) o nim pisze: „Mąż to był znamienity, przedziwnego dowcipu, wysokiego umysłu, rady wielkiej. W prawa nauce biegłości niepospolitej, a w rzeczach czynieniu dzielności rzadkiej. W całém pożyciu skromny i wyborny, czasu znawca wielki, stateczności i wolności przy obstawaniu w obronie prawdy nadzwyczajnej i wielkiej; dla których cnót cierniem w oku, potężnym niektórym i niespokojnym osobom, za złém udaniem i obmówiskiem od onychże, nie był ludziom miły, tak jak tego był wart.“ Cf. Padniewski, Elogia illustrorum virorum suae aetatis; Starowolski, De claris oratoribus Sarmatiae; Zacharjaszewicz, Żywoty bisk. przemyskich; Pawłowski, Premislia S. p. 225.

Chokier Jan Ernest de Surlet, ur. w Liège 1571, był tamże kanonikiem, oficjałem, um. 1650 r. Napisał: De permutatione beneficiorum, inf. Romae 1700; Commentaria in regulas cancellariae Alphonsi Soto, Liège 1658; Scholia in preces primarias imperatoris, 1621; Vindiciae libertatis ecclesiasticae, 1630; Thesaurus casuum reservatorum. Napisał nadto kilka dzieł kontrowersyjnych i filologicznych. Człowiek pobożny i miłosierny, założył w Liège szpital dla chorych nieuleczonych, dom dla pokutnic, klasztor i kościół dla minimów.

Chołoniewski Stanisław, ksiądz, ur. 1791, um. 21 Sierp. 1846 r. Należy do rzędu lepszych pisarzy ostatniego okresu. Napisał:1) Sen w Podhorcach (w Atheneum 1842, osobno, Wilno 1847);2) Odpowiedzi na 2 pytania: Co znaczy słowo Postęp ludzkości w duchu nauki Chrystusowej? Jak zabezpieczyć sobie zbawienie w stanie małżeńskim? etc., Wilno 1847;3) Artykuł nadesłany, Obraz z galerji życia mojego, Lipsk 1846. Przełożył także z niem. Em. Veit’a: Narzędzia Męki Chrystusowej (1841 Wilno) i Słowa nieprzyjaciół Chrystusa (Wilno 1843). Pozostałe po nim rękopismy wydano w Lipsku 1851 r. w 2 t. p. n. Pisma pośmiertne; przedruk tamże 1858 i 1862.

Chomentowski Jan, polak, jezuita, ur. 1597, do zakonu wstąpił 1618 r.; wykładał nauki matematyczne i język hebr., w końcu był rektorem kollegjum w Lublinie; tamże † 18 Stycz. 1641 r. Przełożył z łac. ascetyczne dziełka Drexeljusza: Obraz wieczności, albo uważania o wieczności, Kraków 1626; Droga do wieczności, Krak. 1632; Oko wieczności, albo sposób prostowania intenciey, ib. 1638; Rok wieczności, ib. eod. a.; Wie-