Ewangelickie konferencje kościelne nazywają się w Niemczech perjodyczne zjazdy delegowanych większej części zarządów kościelnych protestanckich, celem jednostajnego rozwijania stosunków kościelnych, bez naruszania wszakże samodzielności kościołów krajowych. Myśl tych konferencji wyszła 1845 r. od króla wirtembergskiego Wilhelma i, w skutek wezwania wydanego przez Snethlage’go i Grüneisen’a, zebrała się 1846 r. pierwsza konferencja w Berlinie. Historję tych konferencji podaje główny ich organ: Allgemeiue Kirchenblatt für das evang. Deutschland, wydawany przez wirtembergskiego prałata Mosera. N.
Ewangelje kanoniczne, 1) Znaczenie wyrazu „Ewangelja“ w N. T. 2) Tytuły Ewangelji. 3) Liczba i porządek Ewan. 4) Symbole ich. 5) Cześć okazywana Eww. Dowody zewnętrzne ich autentyczności: 6) Świadectwo św. Ireneusza i 7) epoki jemu współczesnej. 8) Świadectwo nieprzyjaciół Kościoła z pierwszej połowy II w. 9) Świadectwo św. Justyna, 10) Teofila antjocheńskiego, 11) Papjasza i św. Polikarpa. 12) Świadkowie z w. I. 13) Dowody wewnętrzne. 14) Ewangeliści synoptycy w czém się zgadzają, lub różnią 15) Fakty i opowiadania jednakowe w 3-ch, lub 16) w 2-ch synoptykach. 17) Przyczna zgodności i różnic między synoptykami według św. Augustyna. 18) Hypoteza o tłumaczeniu z Ewangelji pierwotnej przez synoptyków. 19) Evangelium secundum hebracos. 20) Hypoteza Eichhorn’a i 21) innych o Ewangelji pierwotnej, 22) bezzasadna, 23) Czy można przypuścić zesztukowywanie jednych Ewangelji drugiemi? §. 1. Ewangelja, Evangelium, Εὐανγγέλιον (evangelion, od εὖ — dobrze, i ἀγγέλλω — zwiastuję), znaczy dobrą nowinę. Ztąd evangelizare, εὐαγγελίζειν, v. εὐαγγελίζασθαι, opowiadać dobrą nowinę. W hebrajskim języku temu wyrazowi odpowiada baszszar (wesołą nowinę przyniósł. II Reg. 18, 19. Psal. 68, 2). Wyraz Evangelium jest właściwy Nowemu Test., jest nawet jego synoninem. Np. gdy mówimy prawo ewangeliczne, rozumiemy przez to prawo Nowego T., prawo przez Jezusa Chrystusa, lub Jego Apostołów ogłoszone. Najpierwsze znaczenie, jakie nasze księgi śś. temu wyrazowi nadają, jest nowina o zjawieniu się Mesjasza, przed wiekami obiecanego i usilnie przez świat pożądanego (Agg. 2, 8). W tem znaczeniu już św. Jan Chrzciciel opowiadał ewangelję (Mar. 1, 14), wzywał do pokuty i do wiary w ewangelję (ib. 1, 15), t. j. w narodzenie Mesjasza. Dla ludzi w ciemnościach błędu i w cieniach śmierci grzechowej zostających (Luc. 1, 79), nie mogło być weselszej nowiny nad tę, że na świat przyszła światłość, oświecająca wszelkiego człowieka (Joan. 1, 9); ztąd zapowiedź o narodzeniu się Mesjasza była ewangelją (dobrą nowiną), w najwyższém znaczeniu tego wyrazu. Zowie się ona także Ewangelją królestwa Bożego, albo Ewangelją królestwa (Mat. 4, 23. 9, 35. 24, 14. Mar. 1, 14. 13, 10), bo z przyjściem Mesjasza rozpoczyna się królestwo Boże, królestwo prawdy, łaski, świętości, sprawiedliwości, miłości. Dalej nietylko nowina o przyjściu Chrystusa, ale też nauka Jego (Mat. 4, 23. 9, 35) i samo opowiadanie nauki Chrystusowej (Rom. 2, 16. 10, 16. 16, 25. I Cor. 4, 15), a najpospoliciej zaś nowina o tem wszystkiem, co czynił i nauczał P. Jezus dla odkupienia rodzaju ludzkiego, zowie się Ew . W tém ostatniém znaczeniu Apostołowie opowiadają i dają świadectwo Ewangelji (Act. 20, 24. Mat. 26, 13. Mar. 14, 9. cf. Mat. 28, 20. Mar. 16, 15. Luc. 24, 47. 48. Act. 1, 8). Ztąd i księga, zawierająca historję ewangelji, t. j. opowiadanie i świadectwo o życiu i nauce P. Chrystusa, nazy-
