Strona:PL Nowodworski-Encyklopedia koscielna T.5 221.jpeg

210

Ezdrasz i Nehemjasz

go tenże nie chciał ze swej służby uwolnić zupełnie, a na pewien tylko czas dozwolił mu odjechać; nadto, leśnikom swoim polecił wydać drzewo potrzebne do budowy, ilebv go Nehemjasz zażądał; dodał mu orszak wojskowy i listy rekomendacyjne do satrapów krain przed-eufratesowych (trans ilumen). Że, oprócz tego, otrzymał jakieś zwierzchnictwo nad Judeą, widać z całego toku opowiadania w II Esd. 2, 11.. 4, 1.. 14—18. i in. Jako namiestnik królewski miał prawo korzystać z licznych danin, nie korzystał jednak, żeby nie być ciężarem ubogiego ludu, owszem, z własnych dostatków i wspólnie z drugim i stawiał fortyfikacje i utrzymywał wielu do siebie przychodzących (II E. 5, 13—18). Rządził Judeą przez lat 12 (445—433), t. j. od 20 do 32 r. Artakserksesa (II Esd. 5, 14. 13, 6). Przez ten czas, oprócz odbudowania i poświęcenia murów jerozolimskich, wspólnie z Ezdraszem, jako kapłanem i doktorem zakonu, wprowadzał w wykonanie przepisy zakonu Mojżeszowego, mianowicie względem małżeństw z chananejkami, dziesięcin i innych dochodów zakonnych, i odnowił uroczyście przymierze ludu izr. z Bogiem. Po 12 latach wrócił do swego króla (433 r.). W Judei tymczasem nowe zaszły nadużycia. Arcykapłan Eliasib powierzył Tobjaszowi, ammonicie, zarząd nad dochodami świątyni, stanowiącemi majątek kapłanów i lewitów, i oddał mu przyboczne zabudowania świątyni, przeznaczone na składy dla sprzętów świątyni; lewitom i śpiewakom zaprzestano wydzielać należnych dochodów; w szabaty prowadzono handel; zaczęto znów zawierać małżeństwa z chananejkami, nawet jeden z synów Jojady, arcykapłana, dopuścił się tego przestępstwa (II Esd. 13, 6....). Nehemjasz, zapewne jeszcze przed śmiercią Artakserksesa (425), przybył drugi raz do Jerozolimy. Musiał on i wtedy jeszcze mieć jakieś pełnomocnictwo od króla nad Judeą, skoro wyrzucił Tobjasza z zajętych przez niego zabudowań świątyni; zabronił przybywać do Jerozolimy w dni święte z towarami, pod karą ich utraty; wyklęciem, chłostą i ogoleniem głowy ukarał żydów, zawierających małżeństwa zakonowi przeciwne, syna zaś Jojady wyklął i wypędził (II Esd. l. c.). Po śmierci Artakserksesa I r. 424 nastały w Persji zamieszania, podczas których tron perski w ciągu jednego roku (424) przechodził przez ręce Kserksesa II i Sogdjana, aż wreszcie dostał się Darjuszowi, zwanemu Nothus (424—404). Nic nie przeszkadza sądzić, że Neh. żył jeszcze za tego Darjusza i za jego następcy Artakserksesa II; ho jeżeli w r. 445, kiedy przybył pierwszy raz do Judei, przyznamy mu 30 lub 40 lat wieku, to ze śmiercią Darjusza Nothusa w r. 404 miałby lat 70 lub 80. Mógł zatem doczekać się Artaxerxesa II. Według II Mach. 2, 11 Nehemjasz zostawił jakieś Pamiętniki (Descriptiones et Commentarii), w których, między innemi, była wiadomość o zstąpieniu ognia na ofiary, podczas poświęcenia (cf. ib. 1, 20...); założył także bibljotekę przy świątyni, do której zewsząd zbierał dzieła. Przedewszystkiem bibljoteka ta odznaczała sję zbiorem ksiąg: „proroków“ (t. j. kanonicznych ksiąg Starego T. w ogóle) i dzieł Dawida. Za przykładem bibljoteki babilońskiej (I Esd. 6, 1), mieściła ona w sobie dokumenty publiczne, np. edykty królewskie (2 Mach. l. c.). Księga kanoniczna, znana p. t. księgi Nehemjasza, lub II Ezdraszowej, jeżeli nie pochodzi od samego Neh., przynajmniej z jego pism dosłownie wypisaną została przez jakiegoś mało co późniejszego autora. Data śmierci Neh. niewiadoma: według Flawjusza (Ant. XI 5 ad fin.) umarł w późnym wieku (senex). — §. 4. W kanonie biblijnym są dwie