festis semidupl.) i t. p. Oczywistą jest rzeczą, że takie facultates nie ścieśniają władzy biskupiej, ale ją rozszerzają, skoro przez nie znoszą się w pewnych razach ograniczenia, powszechném prawem kościelném ustanowione. — Jak Papież biskupom, tak biskupi udzielają pewnych pełnomocnictw, już to z upoważnienia papiezkiego (auetoritate apostolica), już też z własnej mocy (auctoritate ordinaria). Tak wikarjuszom jeneralnym czyli oficjałom zwykle udzielają biskupi pełnomocnictwa papiezkie częściowo lub całkowicie. Obszerne pełnomocnictwa spowiednicze otrzymuje penitencjarz katedralny. Dziekanom, jeżeli djecezja obszerna, daje biskup, oprócz swoich własnych, część papiezkich pełnomocnictw cum potestate subdelegandi. Wreszcie, znaczna część pełnomocnictw papiezkich rzadko przez biskupa bezpośrednio bywa wykonywaną, lecz drogą poddelegacji przez kapłanów, pieczę dusz spełniających; zazwyczaj bezpośrednio od biskupa lub konsystorza wychodzą tylko dyspensy małżeńskie i inne, równie jak udzielanie odpustów i przywilejów. Z pełnomocnictw zaś, jakie biskup własną swoją władzą udziela, pełnomocnictwa spowiednicze zajmują główne miejsce; rozciągają się one jednak do wszystkich czynności duchownych, z święcenia kapłańskiego wypływających, które tedy wyświęcony spełniać może (potestas), ale do których wykonywania potrzeba mu umocowania (facultas) biskupa, jako pasterza całej djecezji. Takiém pełnomocnictwem jest: upoważnienie do nauczania publicznego, do rozdawnictwa sakramentów i w ogóle do spełniania funkcji pasterskich.
Facundus, biskup Hermiany w Afryce. Znajdował się on w interesach kościoła afrykańskiego w Konstantynopolu wówczas, kiedy cesarz Justynjan chciał przeprowadzić potępienie tak zwanych Tria capitula (ob.). F. wszystkie swoje usiłowania obrócił na obronę tych pism, w przekonaniu, że tym sposobem broni powagi soboru chalcedońskiego. W Kstplu napisał swoje obszerne dzieło: Pro defensione trium capitulorum libri XII ad Justinianum imperatorem, w którem Ibasa edesseńskiego a szczególniej Teodora mopswesteńskiego broni z wielką erudycją i zręcznością. R. 546 oddzielił się od jedności kościelnej z patrjarchą Mennasem. Po przybyciu Papieża Wigiljusza do Kstpla, bronił znowu Tria capitula i w przeciągu 7 dni napisał o nich swoje zdanie, będące prawdopodobnie wyciągiem z obszerniejszego jego dzieła. Wraz z innymi, jego zdanie podzielającymi, wysłany przez cesarza na wygnanie, umarł po r. 571 w rozdwojeniu z Kościołem. Na wygnaniu napisał księgę Contra Mutianum Scholasticum, w obronie swojej i swoich towarzyszów, gdzie dowodzi, że słusznie zerwał z Kościołem. Dochowało się trzecie jego pismo: Epistola fidei catholicae in defensionem trium capit. Oba pierwsze pisma wydał po raz pierwszy Sirmond, z uwagami, Paryż 1629, przedr. w X t. Bibl. maxima Lugd. List zaś wydany w Dacherii, Spiellegium III 106. Wszystkie trzy dzieła razem z dziełami Optata milewitańskiego wyszły w Paryżu 1676, cura et studio Philippi Priorii, ap. Gallandi, Bibl. XI 665; ap. Migne, Patrol, lat. t. 67. N.
Fagius Paweł, ur. 1504 w Rheinzabern, w Palatynacie, gdzie ojciec jego był nauczycielem i pisarzem miejskim; po ukończeniu nauk w Heidelbergu, zajmował się od 1522 nauczycielstwem w Strasburgu, gdzie przytém od Capito’na, uczył się języka hebrajskiego; r. 1527 został rektorem szkoły w Isny, w Szwabji, r. 1537 tamże pastorem; r. 1542, po śmierci Capito’na, został na jego miejsce professorem i kazno-
