Ferrer von Ludv. Heller, Berlin 1830; Com. de Hohenthal, De Vin. Ferr., Lipsiae 1839. (Schrödl). H. K.
Ferula, t. j. laseczka, pokryta materją i haftem, lub rzeźbą, a używana tylko w kościołach katedralnych przez mistrza ceremonji, dla odznaczenia go i większej powagi. Ob. Caerem. Epp. l. I c. V n. 7, oraz SRC. d. 21 Mar. 1744 i 15 Lip. 1752 r.
Ferus (Wild) Jan, franciszkanin z Moguncji, sławny kaznodzieja i exegeta, um. 8 Wrz. 1554 r., mając lat 60. Protestanci chcą go zaliczać do swoich, tak nazwanych świadków prawdy, jednakowoż F. pozostał zawsze katolikiem i zakonnikiem. Mówią, że kiedy przy zajęciu Moguncji margrabia Albrecht brandeburgski namawiał go, aby zrzucił habit zakonny ten mu odpowiedział: „Już tak dawno noszę ten ubiojr, a nic mi złego nie zrobił, dla czego mam go teraz porzucać?“ Powodem podejrzenia jego ortodoksji był kommentarz biblijny, mianowicie kommentarz na Ewangelję ś. Mateusza, w jakim Dominik Soto (ob.) wykazał 61 miejsc podejrzanych. A chociaż Michał Medina, franciszkanin, na uniewinnienie swego współbrata osobną apologję napisał, chociaż Salmeron, uczony jezuita, z kommentarzy Ferusa wiele w swoich pismach korzystał, jednakowoż Rzym umieścił wiele z jego kommentarzy na indeksie „donec corrigantur“ (1577 r. wydrukowano jego kommentarz na ś. Mateusza i ś. Jana, oczyszczony z miejsc podejrzanych). Sam Ferus wyraził się, że niekiedy z błota nowatorów perłę wydobył; to jego wyrażenie może być kluczem do osądzenia podejrzanych miejsc jego kommentarza i do zrozumienia, dlaczego w niektórych miejscach odstąpił od powszechnego rozumienia teologów katolickich. Zresztą, według wyrażenia Dupin’a (Nouvelle Biblioth. XVI 2, Amst. 1710), kommentarze Ferusa nie są to suche tylko uwagi i objaśnienia, ale raczej obszerne i wymowne rozprawy, w których tłumaczy literalne znaczenie Pisma św., z dodatkiem nauk chrześcijańskiej moralności, i z których widać, że autor czytał Ojców Kościoła i chciał ich naśladować. Jöcher w Gelehrten-Lexikon pod wyrazem Jan Wild podaje katalog licznych prac Ferusa, tak przez katolików jak przez protestantów z zajęciem czytanych, składający się głównie z kazań i kommentarzy na Stary i Nowy Testament. Z tych za najlepsze są uważane Komnentarze na Pentateuch, Jozuego, Sędziów, Joba, Ekklezjastyka, Treny Jeremjasza, Kommentarz na 30 i 61 psalm Dawida. Cf. Auberti Miraei Scriptores saec. XVI. — Inny Ferus Jerzy, ze zgromadzenia jezuitów, który Przez 30 lat w kościele uniwersyteckim w Pradze kazania miewał, a um. 1655, zyskał sobie głośne imię tłumaczeniem wielu żywotów swiętych pańskich i pism ascetycznych na język czeski. (Schrödl). X. F. S.
Fesch Józef, brat przyrodni matki cesarza Napoleona I, arcybp ljoński i kardynał, ur. 1763 w mieście Ajaccio, na wyspie Korsyce, dokąd ojciec jego Franciszek, pochodzący ze znakomitej szlacheckiej rodziny bazylejskiej, jako oficer szwajcarskiego regimentu wysłany został. Od trzynastego roku życia uczył się w seminarjum w Aix. Rewolucja francuzka przerwała wprawdzie na niejakiś czas jego studja teologiczne, i wtedy sprawował urząd komissarza wojennego we Włoszech; wrócił jednakowoż 1801 r. do stanu duchownego i został kanonikiem w Bastji. Jako wuj Napoleona otrzymał 1802 r., po zawarciu ze Stolicą Apost. konkordatu, w którym i Fesch brał czynny udział, arcybiskupstwo lyońskie, w 1803 r. został kardynałem. Napoleon chcąc, jak mówił, ambas-
