noblesse et le prolétariat (ib. 1863); Du mystere de la souffrance (Langres 1860); Du réalisme dans la littérature (Paris 1865); De la restauration de la musique réligieuse (ib. 1864); Le Tabac (ib, 1863); Vie intime et travaux littéraires de Mgr Darboy, archev. de Par. (ib. 1863). X. W. K.
Ficinus Marsilius, ur. we Florencji 1433 r. Ojciec jego, lekarz Kosmy Medyceusza, przeznaczał go na medyka. Gdy Gemistus Plethon, człowiek uczony i wymowny, przybyły na sobór florencki, prelekcjami swojemi o filozofii platońskiej zachwycał słuchaczów, Kosma zamierzył upowszechnić tę filozofię we Florencji. W tym celu chciał on spożytkować wielkie zdolności młodego F’a, kazał go wychowywać w swoim pałacu, otoczył go nauczycielami greckimi i, gdy miał 30 lat, postawił go na czele akademji platońskiej. Również cenił i popierał F’a Wawrzyniec Medyceusz. R. 1476 F. został kapłanem, otrzymał rektorat dwóch kościołów we Florencji, kanonikat przy katedrze i um. w Corregio 1499 r. F. oślepiony był mądrością, greckich filozofów. Nie mając właściwie umysłu filozoficznego, nie umiał zachować się krytycznie względem myślicieli, których studjował, naiwnie wierzył w opowiadanie aleksandryjskie 0 tradycji filozoficznej, poczynającej się od Thota czyli Merkurego Trismegista, przechowywanej następnie przez Orfeusza, Aglaofema, Pitagoresa, Filolausa, a dochodzącej dopiero do szczytu w Platonie. Przez filozofię też platońską rozumiał on nietylko naukę Platona, w jego pismach zawartą, ale starał się ją ująć w jej związku z dawniejszą (ową tradycyjną) filozofią i późniejszą (nowoplatoników). W swojej przedmowie do „Krytona“ twierdzi, że w Platonie jest podstawa filozofii chrześcjańskiej. Mojżesz i Plato zgadzają się u niego w swych naukach zasadniczych. Sokrates, Plato i inni filozofowie znajdowali się, jego zdaniem, przed przyjściem Chrystusa w pewnego rodzaju stanie pośrednim; po Wniebowstąpieniu Chrystusa i oni wstąpili do nieba. Sokratesa pod wielu względami uważa za typ Chrystusa. Odrodzenie filozofii platońskiej jest dziełem Opatrzności. Bóg chce, aby wszędzie ona żyła i panowała. W zapale swoim do tej filozofii F. posuwał się tak dalece, że z kazalnicy opowiadał Platona, zachęcał jego studjowanie, chciał pewne ustępy z pism jego wprowadzić do nabożeństwa kościelnego, i zamiast braci w Chrystusie, miał braci w Platonie. Pod koniec życia ognistą wymową Savonaroli poruszony nawrócił się do życia bogobojnego i ściśle chrześcjańskiego. Jako nauczyciel miał F. znakomitych uczniów, pomiędzy którymi najsławniejszy był Politianus. Małego wzrostu, chudy, słabego zdrowia, był F. bardzo pracowity, łagodny i uprzejmy. Zostawił wiele pism. Tłumaczył dzieła Platona, Plotyna, Porfyrjusza, Proklusa, Jamblicha, Alcynousa, Synezjusza, Psellusa, złote wiersze Pytagorasa, Atenagory pismo o Zmartwychwstaniu ciała i dzieła Djonizjusza Areopagity. Główne jego dzieło filozoficzne nosi tytuł: Theologiae Platonicae de immortalitate animorum lib. 18, in-f. Floren. 1482. Z jego prac teologicznych wymieniamy: O religji chrześcjańskiej i o pobożności, apologja chrystjanizmu dedykowana Wawrz. Medyceuszowi, drukowana w Paryżu 1510 i 1559, w Bremie 1617; Kommentarz na list. św. Pawła do Rzymian; Traktat o Bogu; Djalog pomiędzy Pawłem a duszą, że do Boga bez Boga się nie dochodzi; Mowa chrześcjan do Sykstusa IV; Traktat o boskości chrześcjańskiego prawa moralnego; O miłości. Sposób pisania F’a jest ciemny, jak sam to przyznaje, częścią z powodu zbytniej zwięzłości, częścią z powodu ciemnej treści jego filozofii. Wszystkie jego
