Strona:PL Nowodworski-Encyklopedia koscielna T.5 362.jpeg

351

Filadelfja.

dnie, bliżsi trzej plebani spólnie lub pojedynczo mają go nawiedzić i do przyjęcia św. sakramentów usposobić, a ubogich poratować, choćby z wspólnej skrzynki; przy chorym śmiertelnie zawsze jeden z kapłanów filadelfji znajdować się winien, usposabiając go do skruchy, zaniechania starań doczesnych i spokojnego zakończenia życia; nad własnością zmarłego mają ciż kapłani rozciągnąć opiekę, a nad ciałem zarządzić śpiewanie psałterza aż do pogrzebu; zawiadomić też braci innych, aby na pogrzeb przybyli, odśpiewali wigilje i zwykłych obrzędów kościelnych dopełnili; po pogrzebie kapłani trzydzieści Mszy za zmarłego, co dzień na miesiąc między siebie podzielą, a oprócz tej trycezymy, każdy dwie za duszę spółbrata odprawi; świeccy zaś ludzie modlitwami i jałmużną, według możności, dusze stowarzyszonych ratować mają. Gdy który ze świeckich umrze, pleban miejscowy da znać starszym, ci znowu wszystkim innym doniosą, aby przybyli na pogrzeb, jeśli mogą, i aby każdy z kapłanów trzy Msze czytane za niego odprawił. Przy wszystkich Mszach i modlitwach bracia czynić mają wzmiankę za żywych i umarłych członków filadelfji; źle prowadzących, po czterokrotném napomnieniu, z bractwa wykreślają. Starszych albo przełożonych dwóch i sekretarza obierają bracia corocznie na posiedzeniu po Świątkach. Dzieje filadelfji do księgi spisywać miał sekretarz. Wszystkie te ustawy zatwierdził dekretem swoim arcyb. Jan Wężyk, w Łowiczu d. 8 Lipca 1634 r., a Pap. Urban VIII d. 10 Wrześ. 1637 nadał stosowne odpusty. Dekanaty gnieźnieński, żniński i łękski miały też filadelfję wspólną, której ustawy obejmuje dziełko in 4-o, drukowane w Poznaniu pod tyt. „Faedus defensivum, et offensivum. Adversus Potentiam mortis, tum Captivitatem ejus coarctandam, a Tribus Decanatibus, nempe Sanctorum Petri, et Pauli, Gnesnensi, Znenensi, Łeknensi, Conclusum. Per Reverendum Adalbertum Szczepański, Canonicum in Arce Sancti Georgii Gnesnensem, Decanum Łeknensem, Curatum Szubinensem, Conscriptum, ac Promulgatum“ a. 1754. Po przedmowie do arcyb. Komorowskiego, jest inna po łacinie i zaraz taż sama po polsku do braci i sióstr filadelfji, zachęcająca do stowarzyszenia. Następują traktaty moralne w obu językach: o duchownej wojnie, o nieprzyjacielu dusznym, o więzieniu czyścowem i o sposobach uwolnienia się z niego. Dalej podaje ustawy filadelficzne, wzięte z filadelfji, ustanowionej we Włoszech przez św. Karola Boromeusza. Do tych, między innemi, należą takowe: częsta spowiedź; medytacja co dzień choć krótka, z rachunkiem sumienia; na każdy rok spowiedź jeneralna; chorych członków nawiedzać i do dobrej śmierci usposabiać; za zmarłego członka trzy Msze kapłan kaażdy odprawi, a świecki postara się o ich odprawienie; co dzień wzajemnie za siebie modlić się będą; dwa razy do roku, w Maju i Październiku, wspólne nabożeństwo za zmarłych; przyjmują się do stowarzyszenia tylko kapłani i osoby świeckie obojga płci, mieszkające stale w tych dekanatach, a obcy i dalsi za poręczeniem jednego z księży o wiernem spełnianiu zobowiązań filadelficznych; plebani zaświadczą na kongregacjach o spełnianiu powinności tych przez swych parafjan, a gdy ci ich nie spełniają, na trzeciej kongregacji wymazanymi zostają; liczba członków nie ogranicza się wcale; nieszczęśliwym jakim przypadkiem upadłego spółczłonka na mieniu obowiązują się inni składką wesprzeć i podźwignąć. Kończą książkę ważniejsze uwagi moralne dla kapłanów, dość obszernie rozbierane i skrót nauki o sakramentach przez pytania ułożony. Dodać można, że w archid. gnieźn. synod z r. 1593 zalecał już filadelfje i żądał bądź