Strona:PL Nowodworski-Encyklopedia koscielna T.5 483.jpeg

Ta strona została przepisana.
472
Foreiro. — Forma.

denckiego, wydrukowaną jest w Brixen tylko jedna, którą miał w pierwszą niedziele Adwentu 1562 r. Foreiro swoją nauką wysoką takie sobie zjednał uznanie na soborze trydenckim, iż mu powierzono ułożenie tekstu dekretów. Cf. Quetif et Echard, Scriptores ord. praedic. t. II p. 261.

Forer Wawrzyniec, sławny kontrowersista XVII w., ur. 1580 r. w Lucernie, w 20 r. życia wstąpił do jezuitów; oddany zawodowi nauczycielskiemu, był kanclerzem uniwersytetu w Dillingen, rektorem kollegjum w Lucernie i przez 27 lat spowiednikiem bpa augsburgskiego. Um. w Ratyzbonie 5 Stycz. 1659 r. na apopleksję. Do ważniejszych jego pism kontrowersyjnych należą: Symbolum catholicum collatum cum symbolo apostolico (Diling. 1622); Symbolum lutheranum collatum cum symbolo apostolico (ib. t. r.); Symbolum calvinianum collatum cum symbolo apostolico (ib. t. r.); Lutherus thaumaturgus omnibus lutheranis strenae loco donatus; hoc est Dissertatio de miraculo omnium miraculorum miraculosissimo, quo lulhericam fidem lutherani divinitus confirmatam fuisse immerito gloriantur (ib. 1624); Septem characteres reformatoris Germaniae Martini Lutheri (ib. 1626); Bellum ubiquisticum inter ipsos lutheranos bellatum (ib. 1627); Anatomia Anatomiae societatis Jesu, sive Antanatomia (Insbr. 1634); Mantissa Antanatomiae jesuiticae opposita famosis contra soc. J. libellis: I. Mysteria PP. Soc. J. II. Consultatio Fr. Juniperi de Ancona minoritae. III. Fr. Ludov. Soteli relatio de eccl. Japonicae statu (Insbr. 1635); Grammaticus Proteus, arcanorum Societatis Jesu Daedalus dedolatus, accessit Auctarium Animadversionum in Gasparis Scioppii Ecclesiasticam astrologiam (Ingolst. 1636); Antiquitas Papatus das alt herkommene Pabstumb (Diling. 1644—45 4 v. in-4). To ostatnie dzieło zawiera obronę nietylko papieztwa, ale i wszystkich praktyk katolickich; jest ono odpowiedzią na pismo Petri Molinaei Novitas Papismi, Versal. 1632. F. ułożył także Leben Jesu Christi nach die 4 Evangelien (Münch. 1637—40, 2 v. in-4) i w. in. De Backer, Biblioth. X. W. K.

Foresti Antoni, włoch, jezuita, rektor kollegjum w Brescia, potém w Mantui, w Parmie miewał konferencje z Pisma ś.; tamże um. 25 Kwiet. 1692 r. On pierwszy rozpoczął pisać historję powszechną na obszerniejszą skalę: Mappamondo istorico, cioè ordinata narrazione dei quatro sommi imperii del mondo, da Nino primo imperator degli Assirii, sino al regnante Leopoldo austriaco, e della monarchia di Christo da San Pietro primo Papa sino a’ nostri di (Parma 1690—94, 6 v. in-4, tt. III i IV mają po 2 vv.). Umarł przed dokończeniem tego dzieła. Kontynuowali je po nim: Apostolo Zeno (t. V par. I—IV, Venezia 1709), markiz Dominik Suarez (t. VI p. I—II, 1720) i Sylwjusz Grandi (t. VII, 1716). Z kontynuacjami przedrukowane całe dzieło 1737 r. i w Wenecji 1745, 15 vv. in-4.

Forma (w znaczeniu filozoficzném). Pojęciu materji (ob.) w znaczeniu metafizycznera odpowiada współwzględne mu pojęcie formy. Przez materję w znaczeniu metafizyczném, t. j. przez massę fizyczną, cielesną, samą w sobie uważaną, bez względu na szczegółowe ciała, na jakie faktycznie jest zawsze rozdzieloną, rozumiemy coś w sobie nieokreślonego, ale określeniu ulegać mogącego. Odnośnie tedy do materji tak rozumianej, forma jest (w Arystotelesie i u scholastyków) czemś określającém, czemś determinującém. Materja jest tém, z czego co jest (id, ex quo aliquid est), forma zaś tém, przez co co jest (id, per quod aliquid