Strona:PL Nowodworski-Encyklopedia koscielna T.5 658.jpeg

647

Fryderyk I.

chrześcjaństwu. Za Aleksandrem wszakże przemawiała prawność jego wyboru, jego niepospolite przymioty osobiste, a wreszcie zrozumiano dobrze w Europie, jak wielkie światu chrześcjańskiemu grozi niebezpieczeństwo ze strony F’a, który do swojoj potęgi świeckiej chciał przyłączyć jeszcze potęgę duchowną, przez ujarzmienie Stolicy Apost. W całej też zachodniej Europie, z małym wyjątkiem, Aleksander był uznany jako prawy Papież, zwłaszcza od czasu wielkiego synodu w Tours (1163 r.). Tak we Włoszech, jak i w całej Europie uważać poczęto cesarza za tyrana i prześladowcę. Nawet Niemcy były podzielone i Konrad Witelsbach, arcybp moguucki, Eberard i Konrad, następujący po sobie arcybiskupi salcburgscy, pomimo wszelkich prześladowań, niezłomnie stali po stronie Aleksandra III. Cesarz stawił wszakże czoło wszystkim przeciwnościom. Najprzód Medjolan uczuł zemstę F’a: po długiém oblężeniu zmuszony był poddać się (w Marcu 1162); obywatele zostali rozpędzeni, a miasto zburzone. Inne miasta półwyspu upokorzyły się; Piza i Genua zawarły przymierze z cesarzem, w nadziei otrzymania posiadłości w południowej Italji; od morza Bałtyckiego aż do Tybru wszystko uległo woli cesarza; kto opierał się zginął, albo musiał uchodzić. W czasie swojej trzeciej wyprawy rzymskiej (1163 Paźd. — 1164 Paźd.) przez arcbpa Rainalda kazał F. wybrać nowego antypapieża Paschalisa III (1164), na miejsce zmarłego Wiktora; nie mógł wszakże złamać związku werońskiego, jaki Lombardowie zawarli pko tyranji niemieckich rządców. Wówczas F. I zawarł związek przyjaźni z Henrykiem II, królem angielskim, który u siebie walczył z Kościołem, w osobie Tomasza Beketa. Angielscy posłowie na sejmie w Würzburgu (1165 Zielone Świątki), wraz z cesarzem, książętami i bpami, przysięgli, że nigdy nie uznają Aleksandra III, ani żadnego Papieża przez jego partję wybranego. Gdy Konrad Witelsbach przysięgi tej złożyć nie chciał, odjął mu F. arcbpstwo i oddał je swemu namiestnikowi we Włoszech, Krystjanowi Busch. Podobnie postąpił ze wszystkimi, co nie szli po jego woli. Papież Aleksander III wszakże, choć ścigany przez Pizańczyków, wspierany jednak przez króla Wilhelma, wszedł do Rzymu (23 Listop. 1165 r.). W czwartej wyprawie rzymskiej (1166 Paźd. — 1168 Marzec) F. prowadził swego Papieża do Rzymu. I tą razą furja armji teutońskiej, furor teutonicus, odniosła górę: Rzymianie, chociaż znacznie liczniejsi od Niemców, zupełnie zostali porażeni około Rzymu 30 Maja 1167 r. Aleksander schronił się do Gaety i Beneventu, a Fryderyk instalował w Rzymie antypapę Paschalisa III. Niemcy wywarli swą pomstę na okolicach Rzymu i na samém mieście. Własny synowiec cesarza, syn Konrada III, Fryderyk z Rotenburga podłożył ogień pod kościół ś. Piotra, najznakomitszą świątynię katolickiego świata. Paschalis koronował (1 Sier. 1167) cesarzowę w Rzymie; Rzymianie zaprzysięgli wierność; lecz sąd Boży uderzył w te zuchwałe wojska, które, zwyciężywszy Rzym, obozowały dumnie na polach rzymskich: zaraza dotknęła ich i wytępiła tych ludzi żelaznych, nie znających zwycięzcy. Arcybp Rainald i książę Fryderyk rotenburgski w 8 dni jeden po drugim zakończyli tam także burzliwy żywot. Medjolan podniósł się z gruzów. D. 1 Grud. 1167 zawarta została liga lombardzka pomiędzy miastami: Kremoną, Bergamą, Brescią, Mantuą, Ferrarą. Cesarz był zmuszony odstąpić od zamiaru uśmierzenia Sycylji i z wielką trudnością przedarł się do Pawji, z mizernemi resztkami swej armji; przybył do Niemiec w 1168 r., rozka-