(Berl. 1868). O wyprawie Fryd. I do Polski ob. Bielowski, Monum. Pol. II 21; cf. 11—14, 17; cf. Otto Fris. De gest. Frid. I. 3 n. 1—5, 12, 13.
Fryderyk II, cesarz (1215—1250). Henryk VI, najstarszy syn i następca Fryderyka I, trzym ając się polityki swego ojca, przez gwałtowne przyłączenie Sycylji uczynił niemieckie imię zarówno nienawistnem dla wszystkich, jak strasznem. Dotknięty exkommuniką i przekleństwami Sycylijczyków, um. 28 Września 1197, mając lat 32. Fryderyk II, jego syn trzechletni, urodzony 25 Grudnia 1194 r., ogłoszony był królem niemieckim w Worms 1196 r. Ześm iercią ojca powstanie panów niemieckich, których Henryk obdarował księstwami włoskiemi, o mało że nie pozbawiło go korony i życia; dwuznaczne postępowanie jego wuja Filipa, oraz wystąpienie Ottona Welfa pozbawiły go korony niemieckiej. Tylko sam Papież Innocenty III zostawił mu koronę Sycylji, po przedwczesnej śmierci cesarzowej Konstancji. Starość i młodość Fryderyka II były podobne do siebie: zaczynając i kończąc swą karjerę widział się pozbawionym korony, z tą różnicą, że będąc młodym utrzymał ją przy sobie przez Innocentego III, w końcu zaś stracił ją przez Innocentego IV. Gdy Innocenty koronował na cesarza Ottona IV Welfa, a Otton, łamiąc przysięgę, chciał podbić królestwo Obojga Sycylji, Kościół rzymski popierał Fryderyka. Gdy stronnictwo jego w Niemczech wzywało go na tron, Innocenty poparł go, lecz pod warunkiem, aby Neapolu nie przyłączał do Niemiec. Warunek ten Papież uważał za konieczny do ocalenia wolności Kościoła i zabezpieczenia swobód włoskich, przeciw samowładztwu Hohensztaufów. Fryderyk uprzedził kilku godzinami swego przeciwnika Ottona w zajęciu Konstancji i koronował się na króla w Akwizgranie 25 Lutego 1215 r., wsparty szczególniej pomocą książąt Kościoła, których za to obdarzył wielkiemi przywilejami. Otto, który Fryderyka nazywał królem księżym, musiał ustąpić swemu przeciwnikowi. Innocenty III umarł 1216 r., gdy Fryderyk miał lat zaledwie 20. Dwa zobowiązania, jakie dobrowolnie przyjął na siebie, a jakich, oślepiony nadmierném szczęściem, nie wypełnił, wprowadziły go na drogę zawikłań i uczyniły go najzaciętszym przeciwnikiem Kościoła. Jeszcze przy swojej koronacji akwizgrańskiej przyrzekł odbyć krucjatę i w ten sposób spłacić dług honoru, jaki ciążył na Niemcach od nieszczęśliwych czasów jego dziada. Następnie obiecał (1 Lipca 1216) Papieżowi Innocentemu III, że odstąpi królestwo Neapolu, już koronowanemu na króla Sycylji, najstarszemu swemu synowi Henrykowi, skoro tylko sam zostanie cesarzem Niemiec. Lecz po śmierci Innocentego, pomimo znów danej obietnicy Honorjuszowi III, Fryderyk popierał elekcję Henryka do korony niemieckiej, którą ostatecznie włożył na jego głowę 23 Kwietnia 1220 r., a nie dopuścił go do posiadania Neapolu. Takie postępowanie powiększyło niesnaski z Papieżem, wywołało kłótnie z własnym synem i ściągnęło nań niezaprzeczony zarzut niskiego wiarołomstwa. Od tego czasu Fryderyk mieszkał we Włoszech, swej ojczyźnie i kraju ukochanym, i przeszedł Alpy dopiero roku 1235, ażeby złożyć syna z tronu niemieckiego, na który go wyniósł z równą nieroztropnością, jak wiarołomstwem. Z powodu niedotrzymanego słowa, co do udziału w krucjacie, zrodziły się jeszcze większe i opłakańsze zawikłania. Gdy Węgrzy, z królem Andrzejem na czele, ciągnęli do Ziemi św., gdy Hiszpanie i Portugalczycy krok za krokiem posuwali się zwycięzko
