lat dziesięć 1486 r. A choć po śmierci Mateusza Korwina († 1490), nie Fryderyk lecz Władysław, królewicz polski, został królem Węgier i Czech, wszakże traktat o następstwo tronu, zawarty przez tegoż ostatniego z domem Habsburgów (1491), był korzystnym dla cesarstwa. Spokojna wytrwałość Fryderyka zwyciężyła wszelkie przeszkody. Przeżył on wszystkich swoich nieprzyjaciół, a nie zwyciężywszy ich, doszedł do zamierzonego celu. Jego można uważać dopiero za prawdziwego założyciela cesarskiego domu Habsburgów, który, od niego począwszy aż 1740 r., dał Niemcom jedenastu cesarzy. Cf. Scharpf, Nicolaus von Cusa, cz. I (Höfler).
Fryderyk II, landgraf hesski, będąc jeszcze księciem następcą, powrócił r. 1749 na łono Kościoła katolickiego i złożył wyznanie wiary przed Klemensem Augustem, arcybiskupem kolońskim, w zamku Neuhaus, pod Paderborn. Gdy swojém nawrócenie odkrył landgrafowi Wilhelmowi, swemu ojcu, ten zmusił go do złożenia przysięgi, że nie będzie katolicyzmu rozszerzał w swojém państwie. Zmuszony był nawet przyrzec, że wychowa swe dzieci w kalwinizmie. Wiernie dochował danego słowa, pomimo usiłowań Papieża Benedykta XIV, który w tym celu pisał do cesarza i książąt katolickich. Cf. Fr. W. Ph. v. Ammon, Gallerie der denkwürdigsten Personen welche in XVI, XVII und XVIII Jahrh. von der evang. zur katholischen Religion übergetreten sind, Erlang. 1833.
Fryderyk III, książe elektor saski, zazwyczaj Mądrym nazywany, ur. 17 Stycz. 1463 w Torgau, był wnukiem Fryderyka II Łagodnego, a pierszym synem księcia elektora Ernesta i Elżbiety, córki księcia Alberta bawarskiego. Młodość jego nie odznaczyła się niczém szczególnem; wychowanie jego było przeważnie humanistyczne. W szkole w Grimma i z magistrem Kemmerlin’em „czytał on i uczył się niejednego starego rzymianina.“ Gdy ojciec um. 1486 r., F. wziął po nim księstwo Saskie i godność elektora i rządził razem z Janem Stałym, młodszym swym bratem, krajem ernestyńskim. R. 1493 odbył podróż do Ziemi św. i przy grobie Zbawiciela posowany był na rycerza przez Henryka von Schaumburg. F. III był osobistością nader pospolitą, okoliczności tylko szczęśliwe wysunęły go naprzód. Obok cesarza Maksymiljana I, albo Karola V, wygląda on nader niekorzystnie; nawet z Filipem hesskim nie wytrzyma porównania. Zapału dla jakiej idei, głębszych dążności politycznych i śmiałych przedsięwzięć nie było w jego duszy: próżny i samolubny, lubił on jednak przedewszystkiém wygody życia spokojnego. Biografowie popisali na rzecz jego wiele frazesów, ale nie wskazali żadnych faktów, któreby usprawiedliwiały nadawany mu przydomek Mądrego, jeżeli ten więcej znaczy jak rozsądny i obrotny. Urodzenie dało mu stanowisko potężne i wpływowe; odkrycie kopalni w Schreckenberg (później Annaberg) pomnożyło bardzo jego kassę, i to właśnie w czasie, kiedy cesarz Maksymiljan I smutnym przebiegiem swojej wyprawy rzymskiej r. 1496 przekonywał się znowu, że cesarz niemiecki z resztkami swej władzy nic przedsiębrać nie może bez pieniędzy. Nie czytamy nigdzie, aby F. popierał w jakibądź sposób wyprawę rzymską cesarza; wszakże cesarz mianował go w czasie tej wyprawy swoim wikarjuszem cesarskim, nie z tytułu szczególnych jakich jego osobistych zalet, ale dla tego tylko, że nie było nikogo na to miejsce odpowiedniego. R. 1502 założył F. uniwersytet w Wittenberdze. Prawdopodobnie chciał F. pko kwitnącemu wówczas pod księciem Jerzym uniwersytetowi wystawić nową szkołę. Dru-
