ziemi klasztorowi darował, to Pipin i Karol Wielki nie ustępowali mu w hojności dla klasztoru, a bogatemi darowiznami biskupów i innych bardzo wielu tak duchownych jak świeckich dobroczyńców wzrosła posiadłość klasztoru tak dalece, iż się rozciągała na znaczną część Niemiec. Dalej jednakowoż aniżeli posiadłości klasztorne rozszerzyło się światło umysłowe, wychodzące z klasztoru. Już za Sturma liczba zakonników wzrosła z 7, do 400, a za Rabana zakwitła tam szkoła uczonych, z której najznakomitsi wychodzili mężowie. Oprócz gorliwych a uczonych kapłanów, których potém do innych klasztorów przenoszono, albo jako missjonarzy na rozszerzanie wiary wysyłano, wyszło ze szkoły w Fulda jedenastu arcybiskupów, tyluż biskupów i cztérnastu opatów; kształciło się tam i wielu innych mężów, którzy później jako radcy i kanclerze książąt, jako posłowie królów i sędziowie wysokie zajmowali stanowiska i zaczerpnięte w Fuldzie światło coraz dalej rozszerzali. R. 751 Papież Zacharjasz I poddał klasztor bezpośredniej juryzdykcji Stolicy Apost. R. 968 Pap. Jan XIII dał opatowi F’y godność prymasa Germanji i Gallji. R. 1734 opat Adolf założył tu uniwersytet; r. 1752 opactwo zostało państwem niezależném cesarstwa i podniesioném do biskupstwa, z zachowaniem wszakże reguły zakonnej, kanonicy zatrzymali habit benedktyński; djecezja liczyła 65 probostw i 75,000 wiernych. Biskupów tych i książąt zarazem było 4: Amand v. Buseck († 1756), Adalbert v. Waltersdorf († 1759), Henryk v. Bibra († 1788) i Adalbert III v. Herstall († 1814) R. 1803 biskustwo zostało sekularyzowane i, jako księstwo świeckie, oddane domowi Nassausko-Orańskiemu, r. 1806 odebrał je Napoleon księciu Wilhelmowi, który pko niemu walczył, i wcielił je do w. księstwa Frankfurckiego. R. 1815 F. dostała się Prusom, ale niebawem częścią odstąpiona Bawarji, w większej zaś części elektorstwu Hesskiemu. Djecezją zarządzali przez te czasy wikarjusze kapitulni. R. 1829 F. została biskupstwem, należącém do metropolji Fryburga; Jan Adam Rieger pierwszym był biskupem; po śmierci którego (1832) nastąpił Jan Leonard Pfaff, a po nim 1848 bp Krysztof Florenty Kött († 14 Paźdz. 1873 r.). Obecne biskupstwo obejmuje katolickie probostwo dawnego elektorstwa Hesskiego i w. księstwa Sasko-Wejmarskiego. Cf. Brower, Antiquitates Fuldenses, Antw. 1617; E. F. J. Droncke, Traditiones et antiq. Fuldenses, Fulda 1844; tegoż Codex diplomatic. Fuldens., Cassel 1850 i 1862; Schannat, Hist. Fuldens., Frankf. 1729 f.; J. Gegenbaur, Das Kloster Fulda im Karolinger Zeitalter: I Buch, Die Urkunden; II Buch, Buchonia und d. Grabfeld, Fulda 1871—74; Seiters, Bonifacius der Apostel der Deutschen p. 454..
Fulgencjusz, v. Fulgenty (Fulgentius, od fulgens — jaśniejący), biskup ruspeński w Afryce, św. (1 Stycz.), ur. 468 r. w mieście Telepte w północnej Afryce, pochodząc z szlachetnej familji, troskliwe otrzymał wychowanie. Matka jego Marjanna, wcześnie owdowiawszy, pilnie zajęła się wyćwiczeniem młodzieńczego serca swego syna w chrześcjańskiej pobożności; żeby zaś i umysł potrzebnemi zbogacił naukami, powierzyła go najbieglejszym nauczycielom. Młody Fulgencjusz zadziwiające robił postępy: szczególniej przykładał się do języka greckiego, w którym nabrał takiej wprawy, iż z wielką łatwością nim mówił. W skutek obszernej wiedzy, biegłości w prowadzeniu interesów i szlachetnego charakteru, już w młodym wieku został prokuratorem ojczystego miasta. Lecz
