Strona:PL Nowodworski-Encyklopedia koscielna T.5 686.jpeg

Ta strona została przepisana.
675
Furzeusz. — Fürstenberg.


Furzeusz (Fursaeus), św. (16 Stycz.), missjonarz i opat u wschodnich Anglów w Brytanji i założyciel klasztoru Lagny w pobliżu Paryża. Ur. w Irlandji, gdzie klasztor założył, i tak świeckich jak duchownych do pokuty i poprawy życia swemi kazaniami zachęcał. Za panowania chrześcjańskiego króla Sigeberta (630—634) przybył do wschodnich Anglów, gdzie wielką, był pomocą bpowi burgundzkiemu Feliksowi w nawracaniu ludu, jeszcze po większej części żyjącego w pogaństwie. Z hojności pobożnego króla korzystając, wystawił opactwo Knobbersburg, w którém przez niejaki czas sam był przełożonym; lecz później, zostawiwszy przełożenstwo bratu swemu Foillan’owi, udał się z drugim bratem Ultanem na pustynię, gdzie obadwaj rok cały na modlitwie i ręcznej pracy przepędzili. Tym czasem na wschodnich Anglów napadł wielki wróg chrześcjaństwa Penda, król Mercji, i pokonał ich. Św. Furzeusz szukał więc przytułku we Francji i znalazł u króla Klodoweusza II i jego marszałka dworu Erchenbalda (Archanibaud) gościnne przyjęcie; przy pomocy dwóch tych panów zbudował w bliskości Paryża klasztor Lagny. F. umarł pomiędzy 650 a 654 r. Erchenbald kazał zwłoki świętego przenieść do swej posiadłości Peronne, gdzie spoczęły w nowo wystawionej bazylice. W cztery lata później bpi Eligjusz z Noyon i Aubert z Cambrai przenieśli święte relikwje do osobnej, w Perronne zbudowanej kaplicy, a przy tej sposobności znaleziono te zwłoki zupełnie świeże. Później wybudował Erchenbald w Peronne nową, jeszcze piękniejszą bazylikę, w której Eligjusz własnoręcznie wykonał grobowiec; przy tej bazylice stanął później klasztor. Szczególnie wizje Furzeusza, o których można czytać w jego żywocie, rozgłosiły jego imię. Cf. Bolland. in vita S. Fursei ad 16 Jan.; Mabillon, Acta SS. Ord. S. B. t. I ad. a. 650; Annal. Mabill. t. I catal. general. p. 731. (Schrödl).X. F. S.

Fürstenberg Fryderyk Wilhelm Franciszek, baron von; ur. 7 Sierp. 1729 w Herdringen, majętności ojca, w księstwie Westfalskiém. Rodzina jego należy do najstarszych szlacheckich rodów Westfalji. Razem z bratem swoim, późniejszym bpem paderborneńskim i hildesheimskim, uczył się u jezuitów, później w uniwersytecie kolońskim, a następnie w Salzburgu. Dla ukończenia edukacji podróżował po Niemczech i Włoszech. Otrzymawszy kanonję w Münster (Monastyr), w czasie wojny siedmioletniej używany do negocjacji politycznych przez arcbpa kolońskiego Klemensa Augusta, który był zarazem bpem monastyrskim, wyrobił się na znakomitego męża stanu. Po śmierci Klemensa Augusta (6 Lut. 1761) kapituła monastyrska nie mogąc przystąpić do wyboru bpa, z powodu stojącej w kraju armji nieprzyjacielskiej, wyprosiła w Rzymie przedłużenie terminu wyborczego, naprzód na kilka miesięcy, a następnie na czas nieoznaczony. Dopiero we Wrześniu 1762 była kapituła w możności przystąpienia do wyboru i wybranym został Maksymiljan Fryderyk, arcbp i elektor koloński, Na wybór ten stany jeneralne holenderskie użyły 300,000 zł. holenderskich, do której to summy Anglja dodała półowę. Nowy książę biskup oddał Fürstenbergowi rządy kraju, najprzód jako ministrowi i tajnemu radcy, a w kilka lat później jako wikarjuszowi jeneralnemu i kuratorowi wyższych zakładów naukowych. Rządy te były bardzo dobroczynne dla księstwa Monastyrskiego: F. podniósł finanse, rolnictwo, przemysł, zaprowadził ulepszenia w sądownictwie, w służbie zdrowia publicznego, założył akademję wojskową (z której wy-