Strona:PL Nowodworski-Encyklopedia koscielna T.6 116.jpeg

Geografja. 107 ruiny, drogi i t. p.; 2) zebrać, o ile można, nazwy na miejscu używane i podania do każdego miejsca przywiązane; S) starać się wszędzie kopać, gdzie tylko potrzeba; 4) czynić spostrzeżenia meteorologiczne; 5) zbierać wiadomości z geologji, botaniki, zoologji i t. d.; 6) starać się przy wykopaliskach w Jerozolimie dotrzeć do ostatecznych rezultatów; 6) sporządzić archeologiczną mappę kraju, zdjąć plany i widoki miejscowości. Członkowie (udali się do Palestyny w półowie Listop. 1865 r.) spostrzeżenia swoje oddają drowi Wilson, do redagowania z nich rezultatów, które się ogłaszają w piśmie perjodycznem: Palesiine e.rploration fund (wychodzi kwartalnie w Londynie od r. 18 71). Tem samćm zajmują się i inne pisma perjodyczne: Journal of the royal geogr. society (London); Das heilige Land (wychodzi zeszytami co 2 mce w Kolonji, od r. 1856); Archwes des missions scientifigues (Paris t. VII 1872 r. i n.); BuUetin de la societe de geogr. (Paris); Petermanrfa Mittheilungen aus Justus Perthes geographischer Anstbalt (Gotha); Zeitschrift fur allgemeine Erdhunde (Berlin). Sprawozdania o pracach tegoż towarzystwa podają dzieła: Ph. Wolff, Sieben Artikel aber Jernsalem aus d. Jahren 1859 — 69, Stuttgart 1869 (artykuły poprzednio ogłaszane w pismach perjodyeznych o poszukiwaniach w Palestynie); The reeovery of Jerusalem, a narratice of the exploration and discoveries in the city and in the holy Land, by capt. Wilson, c. Warren (Lond. 18 70; ma o Galilei przez Wilsona, o Auran przez de Vogiie, o pomiarze Palestyny przez Anderson'a, o górze Synai przez Holland'a, wstęp, będący ogólniejszym streszczeniem prac, przez Stanley'a); Our Work in Palestine, being a com-plete account of the operations of the Palestina exploration fund, issued by the committee of the society (Lond. 1 87 2, z wielu mappami i ilustracjami). Cf. Sepp, Neue architekt. Studien (1 8 6 7). Vivien de Saint-Martin (L'annee geographique, Paris 1863 i n.) podaje corocznie literaturę do tego przedmiotu się odnoszącą, pod pozycją Syrja i Palestyna. Rzeczone towarzystwo angielskich uczonych bada tylko ziemię Chanaan, bo do Galaadu za Jordanem, niezależnie od poszukiwań ks. de Luynes i D8r-gens'a, wybrało się r. 1 872 towarzystwo uczonych Amerykanów dla nowych badań. Zresztą, mamy już i tejże ziemi szczegółowe opisy pod względem archeologicznym i topograficznym, których jednak rezultaty nie są pewne (ob. Galaad). G. b. ponieważ jest częścią urcheologji (ob.) biblijnej, przeto w podręcznikach tej ostatniej nauki we wstępie, jako też w Dykcjonarzach biblijnych (Calmefa, Saulcy, Winer'a i in.) bywa zwykle traktowaną. W Ugolini Thesaur. Antiq. znajduje się kilka dawniejszych dzieł o geogr. b., jako to w t. V Onomasticoni Nic. Sanson, Geograpbia sacra cum notis J. Clerici; w t. VI Brocardi (Burcharda z góry Sjonu) Locorum Terrae s. exactissima descriptio; J. II. Hottingeri Dissert. de geogr. terrae Chanaan; I/adr. Relandi Palaestina ex monum. vett. illustr. Do lepszych dzieł dawniejszych w tejże materji należy Bocharia (ob.) Geogr.; Konrad Manuert w swej Geographie der Griechien und Romer (Nilrnberg 1788 — 1824), w tomie VI cz. 1 traktuje geogr. Arabji, Palestyny, Syrji i Cypru (2-e wyd. 1831 r. w Lipsku). Mannert ma starannie zebrane to, co pisarze greccy lub rzymscy wiedzą o danych miejscowościach. To samo podaje Christoph. Cellarii, Notitia orbis antiąui, sive geographia plenior ab ortu rerumpublicarum ad Constantinorum tempora orbis terrarum faciem declarans, cum tabulis geographicis, Csn-