Strona:PL Nowodworski-Encyklopedia koscielna T.6 168.jpeg

Gębicki. 159 dział użyć wszelkich ostrożności, a ulice miasta i rynek żelaznemi zamknąć łańcuchami; nawet potem jeszcze, bo w r. 1641, nie zbywało na lekkomyślnych bluźniercach Najśw. Sakra ra., których ówczesny bp ehełm. Kasper Dzialyński sądownie pozwać był zmuszony, i dla przykładu innym, śmiercią pokarani zostali. Klasztorowi benedyktynek w Chełmnie przepisał G. ustawy i pozyskał od Pap. Klemensa VIII ich zawierdzenie. Wznowił tamże surowość życia zakonnego. Kościół katedralny przyozdobił wielkim ołtarzem z marmuru. Jednocześnie służył do rady królowi w trudniejszych sprawach państwa i wtedy po Pstrokońskim, który z przemyskiego został włoclaw. bpem, dostał urząd wielkiego kanclerza r. 1609. W tej godności towarzyszył królowi pod Smoleńsk, a Kein. Hejdenstein przypisał mu CanceUarius, dzieło o obowiązku i godności kanclerza (Brunsberg 1610). Po Pstrokońskim także dostał katedrę włocł., za wstawieniem się hetmana Żółkiewskiego, na którą potwierdzony przez Pawła V d. 24 Kwiet. 1610 r. Akta kapituły wlocław. świadczą, iż zarząd djecezji tej i katedrę objął d. 14 Czerw. t. r., protokółem w Kaciążku spisanym, zaś dnia następnego w Włocławku, przez swego plenipotenta Adama Rogaczewskiego, kan. pozn., przysięgę wiary i wierności Stolicy Ap. wykonał 6 Wrześ. w kościele paraf, w Lubawie, djec. i dobrach bpa chełmiń., przed Szymonem Rudnickim, bpem warm., delegatem papiezkim. Ingres uroczysty do Włocławka odprawił 2 Paźdz., przybywszy z Raciążka w li-cznem otoczeniu duchowieństwa i panów. Kasper Miaskowski na wjazd ten napisał wiersz, znajdujący się w jego poezjach, oraz u Rymarkiewicza (cz. II p. 86 i inny wiersz cz. I p. 18). Gdy stolica prymasowska wakowała po śmierci kard. Maciejowskiego, król, udając się do Moskwy, zlecił G'mu rządy krąju, które on z wielką troskliwością spełniał. Po powrocie Zygmunta, na sejmie 1613 r. złożył urząd kanclerza, który przez 3 lata razem z bpstwem włocł. sprawował, mimo broniących tego ustaw krajowych. Djecezją w imieniu jego administrował wtedy Fran. Łącki, suffr. bp margaryteński; nie przestawał mimo to sam czuwać nad jej dobrem. W d. 2 8 Stycz. 1611 r. wydał łist pasterski do duchowieństwa, zachęcając je do gorliwego i pobożnego spełniania kapłańskich obowiązków; w innym liście z d. 2 0 Kwiet. t. r. naznacza modły o pokój Kościoła i kraju, a 7 Wrześ. poleca archidjakonowi pomorskiemu Baltaz. Miasko-wskiemu odbyć wizytę kościołów na Pomorzu; niezadługo jedzie do Warszawy na sejm, gdzie d. 16 Wrześ. piękną mową, po polsku wypowiedzianą, wita króla wracającego po wzięciu Smoleńska, na którą Zygmunt osobiście odpowiada; przewodniczy też w tryumfalnej processji przez miasto, prowadząc króla z żoną i dziećmi, senatem i rycerstwem, do kościoła św. Jana, a odśpiewawszy tam Te Deum, towarzyszy im jeszcze na zamek. W Warszawie otrzymuje od Pap. Pawła V rzadko wówczas dawany przywilej, ordinandi eztra tempora, na lat 3. Synod djezjalny zapowiada okólnikiem 13 Kwiet. 1612 r. do katedry włocł. na dzień 22 Maja, na który zjeżdża z Warszawy. Ustawy synodu tego nie były dotąd drukowane. Gdy sumienie go niepokoi, iż dla trudnych spraw państwa więcej przy królu niż w djecezji przebywa, prosi i otrzymuje d. 23 Kw. 1612 r. papiezką dyspensę, zwalniającą go od rezydencji. W Czerwcu t. r. wezwany do Warszawy, zostąje przy księciu Janie Kazira., podczas gdy król pod Smoleńskiem. We Wrześniu 1613 r. daje polecenie Bartł. Gwiniewskiemu, archid. kruszwickiemu, do odbywania dalej wizyty na Po-