Strona:PL Nowodworski-Encyklopedia koscielna T.6 200.jpeg

Glareanus.—Glass. 191 jej przyjaciółmi.* Kiedy r. 1529 protestantyzm przemocą zaprowadzony został w Bazylei, wpośród wzburzenia ludu, przy szczęku oręża i wśród bezeceństw, przypominających dawnych obrazobórców, zasłona spadła z oczów G'a: opuścił więc Bazyleę i udał się do Fryburga, gdzie otrzymał katedrę poezji. Coraz smutniejsze później doświadczenie budziło w nim gorętsze przywiązanie do Kościoła, a przepełniało wstrętem ku nowatorom, o których zwykł był mawiać, te mają Boga na ustach, a szatana w sercu. Ubolewał też nad małą wówczas liczbą dobrych kapłanów w Kościele i nad smutnemi zgorszeniami, jakie swćm życiem dawali wiernym. Um. w Fryburgu r. 1563. Z nauką łączył G. wielką czystość obyczajów, był wesoły i skłonny do żarcików. Kiedy w Bazylei nie pozwalano mu zasiadać pomiędzy doktorami, ponieważ nie był promowany na ten stopień, wjechał do sali podczas jednego z aktów doktoryzacyjnych na ośle, oświadczając, że teraz ma miejsce do siedzenia pewne, skoro mu innego odmawiają. Pewnego razu kilku włochow życzyło go widzieć: naznaczył im wizytę na dzień następny, przybrał się w swój wieniec poety, zawiesił złoty łańcuch na szyi i, nie mówiąc słowa, siedział na środku pokoju; goście żalili się potem na niegrzeczność, jaką im okazał: pocóż żądali mnie tylko widzieć, powiedział G. Innym znowu razem znajdował się na uczcie w Zurichu: podawano mu wino w naczyniach cynowych; jeden z kaznodziei współbiesiadnik uważał za stosowne przypomnieć G'owi, że był professorem filozofji a nie teologji i że nie spotkał żadnego jego pisma treści duchownej. G. odpowiedział: Ego sum poeta et non lego sacra, ąuemadmodum vos legitis sacra; ergo vos estis sacrilegi. Cf. Schreiber, Biogr. Mittheilung Uber Gl., Freib. 183 7; Dóllinger, Re-formation etc. I 182. (SchródlJ. W. F. Glass (Glassius) Salomon, znakomity teolog luterski, ur. 1 593 r. w Sondershausen, kształcił się na uniwersytetach w Jenie i Wittenberdze. Gd r. 1617 do 1 625 był nauczycielem języków grec. i hebr. na uni-wers. jenajskim, potóm superintendentem w Sondershausen, od 1 6 38 do 1640 professorem teologji w Jenie, a następnie aż do śmierci (r. 1656) generalnym superintendentem w Gotha. Wsławił się on u luteranów przez swoje wykłady Pisma ś. i mnogie dzieła o praktyce chrześcjańskiej; w tych ostatnich wziął on sobie za wzór Jana Gerharda (ob.), u którego stołował się przez 5 lat. Najznakomitsza jest jego Philologia sacra qua totius sacrosanctae Veteris et Novi Testamenti scripturae tum stilus et litłertf-tura, tum sensus et genuinae interpretationis ratio et doctri/ia libris 5 expen-ditur et traditur, zdaniem Mosheima (Instit. Ilist. eccl. IV 823... ed. 1 780) dzieło nieśmiertelne; wyszło pierwszy raz w Jenie 1 623 in-4 (tylko księga I),później całe, ib. 1 643, 1 663, 1 668, Francof. 1653, Lips. 1691; accedit Logica sacra Jo. God. Olearii, ib. 1 705, 1 71 3, cum praef. Jo. Fr. Buddaei, 1715. W ks. I i II traktuje G. o stylu i sensie Pisma ś. i o potrzebie nauki języka hebr. w teologji, w III i IV podaje gram-matykę hebr., w V retorykę biblijną. Jan Ern. Faber, prof. języków wschodnich w Jenie, zamierzył sporządzić 1773 r. nowe wydanie tego dzieła; po jego śmierci J. August Dathe wydał tom I (Grammatica et Shetorica sacra, Lipsiae 17 76 w 2 cz.). Dathe wyrzucił z dzieła G'a przykłady na objaśnienie reguł, zostawiwszy przy każdej regule tyle tylko, ile było koniecznie potrzeba na jej objaśnienie, a innych wskazał miejsce; usunął też uwagi pobożne i polemiczne, zostawiwszy tylko niektóre, odno-