Strona:PL Nowodworski-Encyklopedia koscielna T.6 273.jpeg

264 Godziny kanoniczne. jako jest we zwyczaju, lub nie odmawiali godzinek o N. M. P., gdzie te są fundowane;—Łucki 160 7 i przemyski 1641 r. podają kary na nie-odmawiającycb, zgodnie z ustawą Pap. Piusa Y. d) Punktator postanowiony w chórze, celem pilnowania porządku. Reform, gener. stanowią, aby dziekan kapituły, lub do kogo z prałatów zarząd chóru należy, wybrał z pośród wikarjuszów zdolniejszego na urząd punktatora, a ten powinien obowiązki przyjąć, pod zagrożeniem suspensy ab officio sacerdo-tali. Punktator taki dokładnie i pilnie ma zapisywać błędy i zaniedbywanie się każdego, a następnie, przynajmniej raz w miesiąc, przedstawiać ns kapitule partykularnej. Kanonicy zadecydują, ile z zapłaty wytrącić niedbałym, i dopilnują, aby to w kapitularzu zlożonem było przez prokuratora wikarjuszów, a potem obróconem na restaurację kościoła. Jeśliby zaś punktator okazał się w urzędzie swym niedbały, lub czyje błędy, przez pobłażanie i wzgląd, pominął zapisać, ma być przez kapitułę doniesiony do konsystorza, który, na żądanie instygatora, rozpocznie przeciw niemu sprawę i przekonanego skaże na zapłacenie ze swego tyle, ileby zapłacił ten, co błąd popełnił, a nie został przez niego zapisany; nadto, ma być karany, stosownie do uznania senjora, choć mu wolno do bpa apellować, gdy sję zbyt obciążonym uzna. Dziekan także lub inny prałat, kierujący chórem, ma postanowić i drugiego punktatora nad mansjo-narzami i altarzystami, który również raz w miesiąc notaty swoje, w tymże celu co poprzedni, kapitule przedstawi. Syn. żmudzki 1 7 52 r. robi wice-kustosza punktatorem chóru, dając mu upomnienie, aby sprawiedliwie i sumiennie urzędu tego dopełniał, gdyż inaczej z własnej kieszeni błędy innych zapłaci. Podobnych rozporządzeń wiele znaleść można w wizytach katedr i w ustawach szczegółowych kapituł katedralnych, które dla tego w synodalnych prawach pomijano, f) Proboszczowie z wikarju-szami swymi nie są też pominięci w ustawach tyczących się godz. kan. Synod chełmski 1717 r. mówi: officja kościelne, które w parafjalnych kościołach odbywać się powinny porządnie i w czasie właściwym, najdogodniejszym dla parafjan, są te: nieszpory śpiewane w każdą sobotę i w przeddzień świąt, a w same uroczystości jutrznia śpiewana rano, katechizm, Msza solenna czyli summa, a wśród niej kazanie, lub, dla słusznych powodów, wykład nauki katolickiej, po południu zaś nieszpory śpiewane. Dopełnione być winny nadto te religijne obowiązki, jakie z fundacji, zwyczaju, lub ustaw brackich wypływają. Syn. warmiński 1610 r. nakazuje wszystkim plebanom, pod .karą od uznania władzy djecezjalnej, aby w czasie, gdy letnią porą zwykło się dzwonić na Anioł Pański, a zimową o świcie (snb aurora), nietylko kazali codziennie otwierać kościoły, lecz nadto do nich przybywali, celem odmówienia jutrzni i innych pacierzy kapłańskich. Syn. gnieźnieński 1 7 20 r. poleca plebanom, aby dobrze, porządnie i pobożnie obowiązki kościelne (divina officia) spełniali, t. j. jutrznię rano śpiewali, potem w pewnej i stałej godzinie Mszę św. odprawiali, kazanie miewali z ambony z pamięci, lub w braku tej, czytali z autora odpowiedniego, tak czasem rozrządzając, aby na godzinę jedenastą przed południem całe nabożeństwo skończyć się mogło. Po obiedzie nieszpory śpiewać winni około 2 lub 3 godziny. Inaczej postępujący, mają być przez dziekanów upomnieni, a potem doniesieni władzy djecezjalnej dla ukarania stosownie do winy. Zwraca się dalej do kollatorów