Strona:PL Nowodworski-Encyklopedia koscielna T.6 281.jpeg

272 Golański.—Goldhagen. na wiceprofessora literatury polsk. i łacińskiej do szkoły głównej litew., r. 1 792 został stałym profess. tego przedmiotu. Przy przekształceniu akademji wileń. na uniwersytet r. 180J, objął katedrę Pisma Św., którą opuścił dopiero 1812, zostawszy emerytem; czas jakiś (1817) był wizytatorem szkól gubernji Grodzieńskiej i okręgu Białostockiego, a od 1817 do 1819 dziekanem fakultetu literatury i nauk wyzwolonych. Um. 2 6 Stycznia 1824 r., pochowany w Duksztach, folwarku księży pijarów pod Wilnem. Oprócz wyżej wspomnianej Wymowy, G. napisał: Listy, memorja-iy i suppliki, Wilno 1788; 4-e wyd. ib. 1804 r.; Kazanie w dzień ś. Kazimierza, ib. 17 9o; Allegorje starożytne w stosunku do 1 wieku, sławnych ludzi Plutarcha i czasów bohatyrsko-mitologicznych, ib. 1801; Mowa 0 zakładzie i dalszym wzroście akademji wileńs. na publicznej sessji imper. vniw. wileńs., ib. 1803; Rys mojżeszowego prawodawstwa w głosie pro-fessora Golańskiego na publ. sessji imp. uniw. 15 Wrz. 180-1, ib. 1815; Sławni ludzie... Plutarcha, ib. 1801 —1803 t. 4; Pacierz wedle porządku 1 t. d., ib. 1808, 2 t.; Nowy Test. w swoich wyjątkach, treści i wykładzie, ib. 18..; Pamiątka Tomasza Hussarzewskiego, prof. hist. powsz., i Fr. Smu-glewicza etc. w głosie prof. Golańskiego na publ. posiedzeniu, ib. 1808; Kopja autentyczna pewnej konferencji pomiędzy dwoma pierwszemi z porządku w rzeczyposp. literalnej kollegami, za potwierdzeniem całego koła alfabetycznego, zgodna z orginałem, ib. 1809 (broszurka ta, proponująca dziwne zmiany w ortografji, liczne wywołała swego czasu krytyki); Literatka chińska dla literatów i literatek w Europie i t. d. wedle dokładniejszych pamiętników o Chinach, ib. 1811; Kazanie na dzień ś. Kazimierza, ib. 1811; Materjił kaznodziejski, ib. 1813; Kazanie przy naboż. za duszę Tad. Czackiego, ib. 1813; Przymówienie się wysłużoneęo prof. ks. F. N. Golańskiego na sessji rady imp. wil. uniwersytetu, ib. 1814 (mowa o wakujących katedrach teologicznych). Po śmierci G'o wyszedł Zbiór mów żałobnych na pogrzebie ś. p. ks. F. N. Golańskiego, schol. piar., Połock 1824. Inne pisma G'go ob. Estreicher, Bibliogr. N. Goldhagen Herman, jezuita, uczony filolog i apologeta, ur. 1718 w Moguncji, tamże wykładał teologję; 1 7 66 r. był prokuratorem prowincji Wyższego-Renu. Po zniesieniu zakonu został radcą duchownym w Moguncji; um. 2 2 Kwiet. 17 94 r. w Monachium. Napisał: Institutio-nes lingnae latinae et graecae, pro infima grammatices classe (Manheimii 1750),—pro media gram. clas. (ib. 1 750),—pro suprema gram. classe (ib. 1 752). Institutiones stili latini soluti et ligali, ib. 1 752. Phraseologia ger-manico-latina corpori Phraseologiae latinae R. P. Fr. Wagner recens adjun-eta, Mogunt. 17 51. Rhetorica explicata et applicata ad eloąuentiam cicilem et ecclasiasticam, Manheimii 1 753. Exegesis catholica, Mogunt. 1 757. Me-łetema biblico-philologicum de religione Hebraeorum, ib. 1759 (przedruk, ap. Zaccaria, Thesaur. theolog.). Hodegus biblicus, ib. 1 7 63. Introductio in s. Scripturam Vet. et No vi Testamenli maxime contra theistas et tarii nominis incredulos, ib. 1 7 65 — 68, 3 v. Vindiciae harmonico-criticae et exegeticae in s. Scripturam Veteris et N. T. una cum Introductione ad finem Legie ceteris Jesum Christum in ea agnoscendum, contra recentioris bibliomachos tt tarii nominis incredulos, Mogunt. 1 774 — 75, 2 V. Se-trugsanzeige in Religionschriften, ais in der teutschen Uebersetzung der ,Allgemein. Kirchengesch." Cl. Fleurii, Lipsk 1756. Kurzer Begriff der 11 itsenschoften zum Gebrauch der Kinder von 6 bis 12 Jahren, nowe