Strona:PL Nowodworski-Encyklopedia koscielna T.6 282.jpeg

Goldhagen.—Goljał. 273 wyd. 17 74. Nóthiger Unterricht in den Beligionsgrunden gegen die Ge/uhren der heutigen Freydenkerey, Mannheim 1 7 69. Denkbuchlein gegen die Ge-fahren der Zeit, um fromm zu leben und selig zu sterben, Mogunc. 1 7 72. Kurze Lebensbeschreibung der Heiligen Go'tes aus reinen QueUen mit Pru-fung und Kritik, ib. 1776 — 77, 4 V. in-8., Kolonja 1803 — 5, 4 v. Psal-menbuch in einer kurzeń Erkldrung zum Nut;en dereń, die das Brevier recht bethen, ib. 1 7 80, i w. in. (ob. De Backer, Biblioth.). G. sporządził także krytyczne wydanie tekstu greckiego N. T. Novum Test. graecuwi cum variantibus lectionibus, Mogunt. 17 53; ed. nova emendata, cui praefa-tionem adjecit Petrus Ker sten, Leodii 1839. X 1T. K. Goldwitier Franciszek Wacław, ur. 1 778 w Barabergu, r. 1817 proboszcz w Biichenbachu pod Erlangen, 1835 w Bibergu pod Augsburgiem; um. 1840. Napisał: Gesch. des ilarktes u. Klosters Neunkir-chen a. Br., Erl. 1814; Chronik der ehem. Abtei Weissenohe, 1823 (w Izydzie Oken'a); Compedium dogmaticae, Sulzb. 1824; Bibliographie der Rirchencater u. Kirchenlehrer, Landsh. 1828; Bibliogr. dngmatica, Sulzb. 1831; Patrologie mit Patristik, Nornb 1 834, 2 t. Wydał nadto tłumaczenie Jeremiasza (i 828 r.), Ozeasza (1828), Psalmów Dawida (1834) i Ilist. powszechną Bóttigera, dla katolików ułożoną, Erl. 1834. Goljan Zygmunt, ksiądz, znakomity kaznodzieja, dr teologji, missjonarz apostolski, kanonik honor, płocki, członek akademji rzymskiej dei Quiriti i b. tow. przyjaciół nauk krakowskiego, ur. 1824 r. w Alwerni pod Krakowem; ukończywszy wydział teologiczny w Krakowie, kształcił sig w Lowanium i w Rzymie; wyświęcony na kapłana 1849; przez arcybpa Felińskiego powołany (1862 r.) na professora teologji dogmatycznej w akademji duchownej warszawskiej, wykładał ten przedmiot aż do zwinięcia akademji (18 6 7), poczem przeniósł się do Krakowa, gdzie został koadjutorem przy kościele archiprezbyterjalnym Panny Marji, a następnie administratorem tegoż kościoła. Napisał: Kazania niedzielne, swiętalne, passyjne i majowe, Krak. 1858; Kazania, 1.1, Krak. 1871; wiele broszur polemicznych w obronie kościoła, jako to: Nieprzyjaciele sprawy papieskiej w Polsce (Krak. 1860, 2 wyd. t. r.); Kilka słów o doczesnej władzy Papieża (ib. t. r.), i in. wyliczone przez Estreichera (Bibliogr. t. II i zesz. dodat. 1 8 73). Tłumaczył Taulera Ustawy duchowe, Krak. 185 2; Wen-tury Niewiasty ewangeliczne, ib. 1855—56. Redagował Tygodnik soborowy, pismo zawierające sprawozdania z posiedzeń soborowych, Krak. 1 8 70, nrów 26. Goljat, 70 ToJuad, tekst hebr. (l Reg. 17, 4 i 23) dodaje mu epitet itz habenaim, mąż pośredni (stojący pomiędzy dwoma bojowemi wojskami), co Yulg. tłumaczy: vir spurius, bękart. Gdy za czasów Saula filistyni stanęli przeciw Izraelitom pomiędzy Socho i Azeka, a ci obozem stanęli przy dolinie Terebintu, G. występował codziennie z obozu filistyńskiego i drwiąc z Izraelitów wyzywał z pośrodka nich kogobądż do pojedynku, mającego decydować o losie dwóch wojujących narodów. Widok G'a przerażał Saula i jego wojowników, bo G. był olbrzymem nadzwyczajnych rozmiarów: wysoki na 6 łokci i 1 stopę; pancerz jego łuszczasty ważył 5,000 syklów miedzi (t. j. 208 funtów); prócz tego miał przyłbicę miedzianą na głowie, nakolanki miedziane na goleniach i puklerz miedziany zakrywał jego ramiona; żelazo zaś jego oszczepu (włóczni) ważyło Encykl. T. TI. 18