Strona:PL Nowodworski-Encyklopedia koscielna T.6 334.jpeg

Gotowie. 325 fchodzący i rodzin dotąd panujących, które w skutek tego powstały przeciwko niemu wszystkie. Wichrzyciele dokonali wreszcie swego dzieła, nad któróm pracowali oddawna. Stojący na czele przeciwnego królowi stronnictwa, Oppa, arcybp sewilski, a podobno i toledański, brat przeszłego króla; Juljan, rządca Andaluzji, jego szwagier, i Reąuil, rządca Maury-tanji tingitańskiej, nie wstydzili się przyzwać na pomoc Arabów z Afryki. Nie pomyśleli oni pewnie, że przez to gotują swojej ojczyźnie ośm wieków niewoli i cierpienia. Krwawa bitwa pod Xeres de la Frontera, 26 Lipca 711 stoczona z Arabami pod dowództwem Tareka, w której pobici byli zupełnie Westgotowie i poległ sam Rodryk, położyła koniec ich państwu. Odtąd Iliszpanja dzieli się na państwo Arabskie, rządzone naprzód przez namiestników kalifów Damaszku, a potóm przez niepodległych kalifów Korduby, i chrześcjaiiskie królestwo Asturji, gdzie schroniły się resztki niedobitków Westgotów. Najważniejszćm źródłem dla historji ostatnich czasów królestwa Westgotów, szczególniej co do spraw kościelnych, są Acta Concc. Toledd. XI—XVII.— Przebiegłszy w powyższym zarysie przeszło czterowiekowe dzieje Westgotów, od Alaryka aż do Rodryka, wracamy teraz do Ostgotów, pozostałych na swojej dawnej siedzibie pod panowaniem Hunnów. Pociągnęli oni z Hunnami w ich pochodzie na zachód i obok nich bili się ze swoimi pobratymcami i z rzymianami pod Chalons; ale po śmierci Attyli, w połączeniu z Gepidami, wybili się z pod jarzma Hunnów. Przy nowóm pod owe czasy rozsiedleniu się różnych narodów przyszli oni do Pannonji, w której pozwolił im osiąś^ cesarz Marcjan, i rozłożyli się tam od Sirmium do Wiednia, pod zwierzchnictwem książąt, złączonych w związek, jako sprzymierzeńcy wschodniego rzymskiego cesarstwa, zostający na jego żołdzie. Wkrótce potem wydzielone im w Pannonji siedziby okazały się dla nich za ciasne i przeto pociągnęli do Illirji i Tessalji, zostając zawsze pod władzą i opieką cesarzów bizantyńskich, chociaż w stosunkach między nimi nie było i z jednej i z drugiej strony ani dobrej wiary, ani ufności. Ku końcowi V wieku Teoderyk, syn jednego z książąt ostgockich, młody człowiek, zdolności niepospolitych i wychowany w Konstantynopolu, gdzie oddany był przez ojca na zakładnika, złączył pod swoją władzą wszystkich Ostgotów i postanowił wyjść z zależności od cesarzów bizantyńskich, która i dla jednej i dla drugiej strony zaczynała być nieznośną. W tym celu wyciągnął on (488) z całym swoim ludem do Włoch, które, po upadku cesarstwa zachodniego, stały się łupem wszystkich barbarzyńców i naówczas były pod panowaniem Odoakra, króla Herulów. Zenon, cesarz bizantyński, pozbył się z radością swoieh Gotów, zwłaszcza kiedy Teoderyk zapewnił go, że idzie podbić Włochy pod jego władzę, i że jeśli będzie panować w nich, to tylko jako jego hołdownik. W kilku bitwach pobił on na głowę Odoakra, który potóm zamknął się w swojej niezdobytej stolicy Rawennie, gdzie trzymał się lat trzy, i wreszcie za pośrednictwem biskupa poddał się (493) na warunkach jakiegoś podziału z Teoderykiem; ale w miejsce dopełnienia tych warunków, rzeczywiście niemożebnycb, znalazł śmierć. Potóm Teoderyk pociągną! do Rzymu, gdzie senat i lud, już nawykli do obcego panowania, przyjęli go nietylko bez oporu, ale jak pożądanego zbawcę i pana. Cesarz bizantyński Anastazy uznał go królem Włoch (500). Co zaś do obiecanego cesarzowi zwierzchnictwa nad Włochami, to skończyło się na pełnych uszanowania tytułach ojca, a nawet pana,