Strona:PL Nowodworski-Encyklopedia koscielna T.6 406.jpeg

Grecki język.—Greckie cesarstwo. 397 188 6, 5-e A. ib. 1844. Gram maty kę Winera poprawił i uzupełnił Jan Teodor Beelen, prof. uniw. Iowańskiego, i wydał po łacinie: Graramatica graecitatis Nori Testamenti, Lovanii 1 85 7 (najlepsza). S. Ch. Schirlitz, Grundzflge der neutestamentlichen GrScitat, Giessen 1861. Cf. C. G. Oersdorf, Beitrage zur Sprachcharakteristik der neutestamentl. Sprache, Lips. 1816. 2) Słowniki: 6. Pasoris, Leiicon graeco-latinum in N. T., ed. 5-a, Herbornae Nassołior. 1648; Jo. Frid. Schleusner, Novum lexicon graeco-latin. in N. T., ed. 4-a, Lips. 1819, 2 tt. in-8; Air. Wahl, Clavis N. T. philologica, Lips. 1822, ib. 1829; tegoż ClaYis N. T. philologica usibus scholarum et theologiae studiosorum accommo-data, Lips. 1831; Car. Gotti. Bretschneider, Lexicon manuale graeco-latin. in N. T., Lips. 1829, ed. 3-a, ib. 1840; Chr. Gotti. WiUce, Clavis N. T. philologica, Dresdae et Lips. 1841, 2 v.; Schoetgenii, Lexicon graeco-lat. in N. T. 17 90; auct. et emend. a G. Lebr. Spohn, Hal. 1819; G. A- Boeckel, Noya clayis in graecos V. T. interpretes, Lips. 1821; <S. Ch. Schirlitz, Griechisch-deutsches WiJrterbuch zum N. Test., Giessen 1851. X. W. K. Greckie cesarstwo, Wschodnio-Rzymskie, Wschodnie lab Bizantyńskie. Tak zwala się część cesarstwa Rzymskiego wschodnia, po oddzieleniu się jej od zachodniej pod panowaniem osobnych cesarzów, i której stolicą był Konstantynopol. Początek tego państwa datuje się od r. 395, kiedy po śmierci cesarza Teodozjusza W. państwo Rzymskie rozdzielonćm zostało między jego dwóch synów: Arkadjusza i Ilonorjusza. Niektórzy historycy, mając głównie na uwadze przeciwne sobie dążenia religijne i polityczne rzymskiego wschodu i zachodu, odnoszą początek cesarstwa wschodniego do Konstantyna W., kiedy ten przeniósł swoją stolicę na wschód do Konstantynopola. Równym prawem moźnaby ten początek odnieść i do czasów jeszcze dawniejszych, naprzykład do Djoklecjana, który także obrał sobie stolicę na wschodzie, jeśli nie w Konstantynopolu, to w pobliskiej Nikomedji, a nadto oddzielił zupełnie część cesarstwa wschodnią od zachodniej; ale te podziały, poprzedzające podział Teodo-zjuszowy, nie były stałe. Części rozdzielone podlegały zawsze jednemu najwyższemu władcy i przeto składały zawsze jedną całość polityczną, państwo Rzymskie, i po niejakim czasie łączyły się na nowo, a co najważniejsza, miały zawsze rząd rzymski. Ale od r. 39 5 rozdział ich już jest ostatecznym i rządy ich są różne. Cesarstwo wschodnie pozostaje rzymskićm tylko z imienia, a z czasem i to imię całkiem się zarzuca, opiera się na narodowości greckiej i przybiera język urzędowy grecki. Rozdział świata i panowania rzymskiego na zachodnie i wschodnie był koniecznćm następstwem przemagania w nich dwóch żywiołów: rzymskiego > greckiego, nietylko różnych, ale nieprzyjaznych sobie i wyłączających się nawzajem, byle tylko zaszły sprzyjające temu wypadki. I Grecy, jak Rzymianie, mieli ambicję panowania nad światem. Jeśli ostatni przyszli w końcu do tego, to i pierwsi widzieli czasowe urzeczywistnienie swoich marzeń w monarchji Aleksandra W. Źe to ich władztwo przeszło prędko, i że do ustalenia go zabrakło im siły, wytrwałości, konseDkwentności, a może i wielkich cnót i przymiotów, potrzebnych do dokonania olbrzymich przedsięwzięć, tego oni uznać nie chcieli i nie mogli przy swojej lekkości, zarozumiałości i samolubstwie; widzieli oni tylko jedno, że los zawistny postawił na ich drodze Rzymian i że walka, jak zwykle wątpliwa,