Strona:PL Nowodworski-Encyklopedia koscielna T.6 421.jpeg

412 Gregoire.—Greith. gorącego zwolennika rewolucji pochodzące). Historja sekt i Historja spowiedników są na Indeiie. Cf. przytoczone Pamiętniki; Gregoire, Bischof von Blois etc. v. M. Gustau Kruger, Leipzig 1838, i Theol. Quartalschr. Tubing 1838 p. 7 20 sq. (Hefele). S. S. Greith Karol Jan, bp sangalleński, ur. 25 Maja 1807 r. w Rap-perswyl, w kantonie St. Gallen, gdzie ojciec jego Karol Dominik G., muzyk, był złotnikiem, Początkowe nauki pobierał nasz G. w mieście rodzinnem; wlyceum lucerneńskiem (od 1822), potem w Miinchen (18 2 7) przykładał się do filozofji i teologji. Będąc na kursach w Miinchen, od katolickiej rady administracyjnej kantonu St. Gallen otrzymał (1829 r.) zawiadomienie, że jest wybranym na podbibljotekarza bibljoteki opactwa w St. Gallen, a zarazem wezwanie, aby w tym kierunku dalej się kształcił. W skutek tego udał się G. do Paryża (w jesieni 1829 r.) słuchać prelekcji Guizot'a, Villemain'a i in. professorów. W Paryżu będąc, w seminarjum ś. Sulpicjusza spotkał jednego ze swych kolegów szkolnych, przygotowującego się do święceń kapłańskich: poszedł za jego przykładem i r. 1831 przez arcybpa paryzkiego Quelen'a na kapłana wyświęconym został. Zaraz potem powołany na podregensa seminarjum sangalleńskiego przez bpa Churu i St-Gallen, Karola Rudolfa Buol-Schauenstein. Były to czasy burzliwe w djecezji i kantonie St-Gallen: pewna część duchownych wystąpiła z protestanckiemi projektami reformy kościelnej, do czego przyłączyły się zamieszania o granice bpstwa St-Gallen (ob. wyżej str. 36). G. słowem i pismem zwalczał nowatorskie dążności; gdy jednakże ze śmiercią bpa Buol-Schauenstein (183 3) partja reformatorska przemogła, G. musiał opuścić St-Gallen. Przed wyjazdem wydał: Grundsatze der Entwicklung und Beformen der Kirche zur Beur-theilung der neuesten kirchlichen Ereignisse in Bisthum St-Gallen (Luzern 1834) i pożegnalne swoje kazanie, miane w katedrze sangalleńskiej w 3 niedzielę w. postu 1834 r. (Kampf der Christen in der Welt nach dem Vorbilde unsers Erlósers, t. r.). Z St. Gallen udał się G. do Rzymu, gdzie bawił do r. 1836, czas ten poświęcając pracom historycżnym, jeszcze w bibljotece sangalleńskiej rozpoczętym, i wypisując z archiwum watykańskiego dawne pomniki literackie, wydane później p. t. Spicilegium Vaticanum. Beitrage zur naheren Kenntniss der vaticanischen Bibliothek fur deutsche Poesie des Mittelalters (ZUrich und Frauenfeld 1838). Wezwany przez życzliwych, G. wrócił do St-Gallen 1836 r., żeby zająć posadę bi-bljotekarską; lecz znów musiał uchodzić z kraju i szukać przytułku u swe • go przyjaciela Fr. H. Schlosser'a, w Neuburgu pod Heidelbergiem. D. l Lut. 18 3 7 r. parafja Morswill pod St-Gallen jednozgodnie wybrała go na swego pasterza. G. przyjął ten wybór, przez prawą zwierzchność kościelną zatwierdzony, na Wielkanoc t. r. objął zarząd parafji, w Maju t. r. wybranym został na członka wielkiej rady związkowej z wyborczego okrętu Rorschach, w Stycz. 1 8 39 powołany na drugiego proboszcza przy głównym kościele sangalleńskim, został oraz prezesem katolickiej rady wychowania. Na tóm ostatniem stanowisku waźńą położył zasługę, że do grona nauczycielskiego kantonalnej szkoły sangalleńskiej, ustanowionej w zamian za dawną szkołę wyższą opactwa St-Gallen, nie dopuścił elementów antychrześcjańskich, jakie partja liberalna osadzić tam chciała. R. 1842 został G. proboszczem w St-Gallen, r. 184 3 dziekanem okręgu St-Gallen-Rorschach. Pius IX, erygowawszy bpstwo St-Gallen (w Kwiet.