Strona:PL Nowodworski-Encyklopedia koscielna T.6 562.jpeg

Grzegórz Oświeciciel.—Grzegórz z Tours. 553 ugody zamieszczony był w historji Agathangeltis'a, wydanej w Konstplu 1 709 r., lecz nie znajduje się w krytyczniejszym tekście tego dzieła (Cf. Storia di Agathangelo etc. p. 198), lubo późniejsi pisarze powoływali na ten akt (Cf. Bekehrung Armeniens durch den hl. Gr. Nach arme-nischen Quellen bearbeitet, przez Malachjasza Samueljaria, Wien 1844 p. 19 4). Grzegórz wróciwszy do Armenji, żył dalej w swej grocie, od czasu do czasu wspólnie z synem robiąc wycieczki, w celu opowiadania wiernym słowa Bożego. W ostatnich latach życia napisał dzieło p. t. Hadszaehapatum (Stromata), zawierające homilje dla nauki i utwierdzenia chrystjanizmu. Przypisują mu też wiele modlitw, znajdujących się w bre-wjarzu ormjańskira, oraz 30 kanonów, tyczących się karności, lecz autentyczność ich jest wątpliwa (Cf. Quadro delia Storia letteraria di Armenia etc., Venez. 1 829 p. ll). Umarł, mając lat około 80, w grocie swojej. Po niejakim czasie pasterze, przechodząc tamtędy, znaleźli G'a bez życia i zamurowali wejście do jaskini. Później pustelnik Karnig cudownym sposobem odkrył grotę, w której znalazł ciało świętego zupełnie świeże i nietknięte. Pochowano je w Thortan i wystawiono nad grobem świętego klasztor, który niebawem stał się świadkiem licznych cudów, zdziałanych za przyczyną świętego. Ztąd, za cesarza Zenona, jak twierdzą ormjanie, przeniesiono te relikwjo do Konstpla, a część ich została w Armenji; w czasie obrazobórstwa część ich dostała się do Nardo, część do Neapolu. Papież Grzegórz XVI i Września 183 7 zamieścił ś. G'a Oświeciciela w kalendarzu rzymskim, naznaczając i Paźdz. na dzień jego święta. Na obrazach trzyma księgę zamkniętą w ręku; w oddaleniu klasztor. Niekiedy przedstawiają go siedzącym na konin, a za nim dziecię. Głównćm źródłem bjografji tego Św. jest historja Armenji, napisana przez Agathangelusa, sekretarza króla Tyrydata, na którą powołują się już starożytni pisarze ormjadscy, wzmiankując o G'u, zkąd i my po większej części czerpaliśmy. Ta historja Agathangelusa przełożona była na język włoski, a dzieło Bekehrung Armeniens etc. jest tylko przeróbką dzieła Agathangelusa. Nie wiadomo czy Agathangelus historję swoją napisał pierwotnie po grecku, czy też po ormjańsku. Lazaryści weneccy oświadczają się za ostatniem zdaniem (Ob. Quadro delia storia letteraria p. ll). Później historja ta ubarwioną została dodatkiem licznych legend. Z ormjańskiego na franc. przełożył Wiktor Langlois i wydał w Colleetion des historiens de C Armenie, t. I (Paryż 186 7) s. 105. Cf. bezimiennego ormjanina z V w. Genealogia ». Grzegorza, z ormjańskiego na franc. przełożył J. R. Emine, ibid. II 21. (Welte). Grzegorz z Tours (G. Turonensis), święty (17 Listop.), ur. w Owernji ok. r. 53 9 ze znakomitych chrześcjańskich rodziców. Pełne jego imię jest Georgius Florentius Gregorius. Stryj jego Gallus (Św.), powołany przez króla Teodoryka do Austrazji i wybrany następnie na biskupa w Clermont, zajął się wychowaniem młodego G'a, sposobiąc go do stanu duchownego. Zostawszy djakonem, G. wiele podróżował: był w Lyonie, gdzie biskupem był Nicetus, wuj jego; następnie odwiedził matkę, mieszkającą w Burgundji, wreszcie przybył do Tours, w nadziei wyleczenia się z ciężkiej niemocy za wstawieniem się ś. Marcina. W 12 lat potóm, po śmierci ś. Eufronjusza, bisknpa turoneńskiego (który był jego krewnym), na żądanie Zygberta, króla Austrazji, wybrano G'a na biskupa. G. ciężar ten przyjął dopiero na usilne namowy króla; 22 Sierp. 5 73