Strona:PL Nowodworski-Encyklopedia koscielna T.6 563.jpeg

554 Grzegorz z Tours. konsekrował go Idzi, arcbp remeński. W owym czasie toczył sig spór migdzy Zygbertem a jego bratem Chilperykiem, kr. Neustrji, co do posiadania Tours i Piktawji. Ponieważ G. trzymał stronę Zygberta, a następnie pozostałej po nim wdowy Brunchildy, znienawidził go Chilperyk. Na synodzie paryzkim 57 7 r. bronił bpa Pretextata z Rouen pko królowej Fredegundzie i dworackim biskupom, jej schlebiającym. Królowa obrażona na G'a, przez hr. Leudasfa z Tours o wiele ciężkich przestępstw go obwiniała. G. usprawiedliwił się przed zgromadzeniem biskupów (580 r.) w Braine (Brennacum) pod Compiegne, gdzie król Chilperyk prezydował. Król, któremu G. jego błędy teologiczne wytknął i niewłaściwe do rzeczy kościelnych wdawanie się wyświecił, łaskawie bardzo potem z G'em wychodził. Po zamordowaniu Chilperyka, G. żył w przyjaznych stosunkach z następcą tego króla Guntramem i jego synem Childebertem II, który nawet radził się G'a we wszystkich ważniejszych sprawach. G. szlachetnie korzystając z tego, wyjednywał u króla ułaskawienie na śmierć skazanym, zmniejszenie podatków, oswobodzenie Kościoła z długiego ucisku i zaprowadzenie karności duchownej. Wybitnym rysem charakteru G'a była niepospolita energja i nieustraszoność, jakie okazywał w sprawowaniu swojego urzędu pasterskiego; ciągle wszakże walki skróciły mu życie. Um. 594 czy też 59 5 r., pochowany, podług woli swojej, przed drzwiami bramy kościelnej, aby przechodzący deptali go nogami i aby tym sposobem zaginęła jego pamięć. Duchowieństwo wszakże wzniosło mu pomnik po lewej stronie grobu ś. Marcina. Niektórzy twierdzą, że G. przed śmiercią udał się do Rzymu i tara umarł, lecz podanie to nie wytrzymuje krytyki (ob. Dr. Kries, De Gregor. Turon. vita et scriptis, p. 16). Epoka, w której żył G., nie była przyjazną dla nauk, gdyż Francja miotana była wówczas nieustannemi wojnami i najazdami barbarzyńców; nadto Austrazja jeszcze, otoczona górami, należała do tych prowincji, do których cywilizacja rzymska dotarła najpóźniej; żaden też wróg Gallji nie oszczędzał tej prowincji, z powodu jej obronnego położenia. Dosyć wspomnieć klęski zadawane przez Wizygotów, których później wojował Klodoweusz. Dlatego też G. nie mógł przyjąć należytego wykształcenia i, jak sam wyznaje, za młodu jedynie poświęcał się czytaniu Pisma ś. Później dopiero, pisząc swoją Hi-storję Francji, rozczytywał się w dziełach Wirgiljusza, Sallustjusza, Pli-njusza, Aulusa Gellius'a i innych. Lecz mimo to łacina jego tchnie bar-baryzmami, styl ma ciężki, chociaż treść jego pism jest bardzo bogata. Najważniejszćm dziełem G'a jest: Historiae ećclesiasticae Francorum libri 10 (y. Historia Francorum, v. Gęsta Francorum, v. Chronica, V. Chroni-con), pisane w latach 576—592. W I księdzie kładzie najprzód wyznanie wiary, dalej opowiada treściwie rysy dziejów powszechnych, od stworzenia świata do śmierci ś. Marcina z Tours (39 7 r.), w następnych dzieje Franków, od 39 7 do 591, jak to mają wszystkie rękopismy. Według Fredegara (ob.) zaś, miał G. dociągnąć tę „Historję" tylko do śmierci Chilperyka (583 v. 584 r.). W niektórych rękopismach księgi IX i X stanowią razem jednę księgę IX, a wtedy kontynuacja Fredegara liczy się jako księga X. W ks. I wypisuje z dawnych historyków; również i w II ks. głównem źródłem G'a jest Orozjusz i Sulpicjusz Sewer; powołuje się także (II 8 i 9) na dwóch, dziś zupełnie nieznanych pisarzy (Sulpicins Aiexander i Renatus Profuturus Frigeridus), którzy opi-