Strona:PL Oscar Wilde - Portret Dorjana Graya.djvu/98

mniej interesującym. Wiesz, że nie jestem szermierzem małżeństwa. Istotną wadą małżeństwa jest, że czyni ludzi niesamolubnymi. Ale ludzie niesamolubni są bezbarwni. Brak im indywidualności. Istnieją wprawdzie temperamenty, które małżeństwo komplikuje jeszcze. Zachowują one swój egotyzm i zyskują jeszcze niejedno nowe „ego“. Są zmuszone wieść więcej niż jedno życie. Osiągają wyższą organizację, a wyższa organizacja jest, sądzę, celem naszego bytu. A przytem każde doświadczenie jest cenne, a cokolwiek można powiedzieć przeciw małżeństwu, niewątpliwie jest ono doświadczeniem. Spodziewam się, że Dorjan Gray ożeni się z tą dziewczyną, że będzie ją przez sześć miesięcy uwielbiał namiętnie, a potem zostanie oczarowany przez inną. Byłby to wspaniały przedmiot obserwacji.
 — Ani słowa z tego wszystkiego nie traktujesz poważnie, Harry, sam wiesz to dobrze. Gdyby życie Dorjana Gray,a było zmarnowane, nikt bardziejby nad tem nie cierpiał od ciebie. Jesteś znacznie lepszy, niż się chcesz okazać.
 Lord Henryk uśmiechnął się. — Wszyscy myślimy tak dobrze o innych, bo obawiamy się o siebie. Podstawą optymizmu jest jedynie lęk. Uważamy się za szlachetnych, bo przyznajemy bliźnim cnoty, które mogą nam być prawdopobnie przydatne. Chwalimy bankiera, aby podnieść własny kredyt, znajdujemy zalety w rabusiu, spodziewając się, że naszą kieszeń oszczędzi. Wierzę we wszystko, co powiedziałem. Czuję największą pogardę dla takiego optymizmu. A co do zmarnowanego życia, to żadne życie nie jest zmarnowane, jeśli rozrost jego nie został zahamowany. Jeśli chcesz zniszczyć charakter, spróbuj go tylko zmienić. Zaś co do małżeństwa, to oczywiście by-