Strona:PL P. J. Szafarzyka słowiański narodopis.djvu/029

(1649). — Piotr Wielki postawił Rossyą w rzędzie głównych europejskich mocarstw; on to nadał literom ruskim nowy krój (1704) a literaturze nowy biég. Za jego czasów zakwitli oprócz duchownych i świeccy pisarze: Kantemir (1708-1744), Tatiszczew (1686-1750), Tred’jakowski (1703-1769). Lecz twórcą i ojcém nowszéj literatury ruskiéj jest Łomonosow (1711-1765), jeden z największych duchów, które się dotąd na widnokręgu ruskiéj literatury zjawiły. Między jego współczesnymi celuje nad innych poeta Dierzawin (1743-1816). Na wyższy stopień tak bogactwa jak i doskonałości podniosła się literatura ruska za Karamzyna (1765 —1826), początkodawcy lżejszéj ruskiéj prozy. Z poetów jego czasu przewyższa innych Zukowskij (ur. 1783); klassycznéj sławy dostąpił u całego narodu ruskiego jako niezrownany bajkopisarz Kryłow (ur. 1768). Trzeci po Łomonosowie i Karamzynie stopień stanowi w literaturze narodowéj gienialny poeta Puszkin (1799 — 1838). Okres od niego się poczynający jeszcze trwa, a ocenienie mężow w nim się odznaczających już tu dotąd nie należy. Ku nabyciu zupełniejszéj znajomości tak piśmiennéj jak i prostonarodowéj mowy, jako też i literatury ruskiéj mogą przedewszystkiém grammatyki, słowniki, zbiory pieśni ludu i historye literatury posłużyć. Bardzo dobre grammatyki języka ruskiego mamy przez Puchmajera (1820), Grecza (1827) i Wostokowa (1831); dokładnego, krytycznego słownika dotąd jeszcze nie dostawa; z wydanych najlepszy jest przez Sokolowa (1834), chociaż całkiém po rusku. Między zbiorami narodowych pieśni ludu, których wielka liczba, najwyżéj ceniony Moskiew-