Strona:PL P. J. Szafarzyka słowiański narodopis.djvu/040

dzieła, bądź to całkiem, bądź to częścią w prostem małoruskiém narzeczu napisane, z których dokładnéj jego znajomości nabyć można. Już w najstarszych południoworuskich piśmiennych pamiątkach, jak n. p. w obu Sbomikach przez diakona Jana pisanych 1073 i 1076, w ewangielium Kryłoskiém 1143, w Obsztniku XII. stulecia we Wiedniu i t. d. znajduje bystrzejsze i wprawniejsze oko niejeden ślad małoruskich form, których liczba w poźniejszych rękopismach, n. p. w Ephremie Syrskim 1870 i innych, jako téż w dyplomatach książąt Włodimirskich i Halickich z XIV. wieku, widocznie wzrasta. W XV. i XVI. stuleciu, kiedy w zachodniéj Rusi najwięcéj pisano i drukowano narzeczém białoruskiém, a przynajmniéj na pniu białoruskim zaszczepioném, i w Małorusi jakiś pośredni skład z białoruskich i małoruskich żywiołów, nie bez przymiészek z cérkiewnego języka, tworzyć się zaczął. W czasie od 1556 — 1561 przełożył Michał Wasiljewicz, archipresbyter Sanocki, cztéry ewangielie z języka starosłowiańskiego czyli cérkiewnego, który on bołgarskim zowie, na małoruski. W nowszym czasie zaczęli niektórzy miłośnicy macierzystego narzecza pisać i wydawać poezye, powieści i inne zajmujące dziéła w prostéj, czystéj, powabem tchnącéj małorusczyźnie, co jako szczegółowość, w tém swojém ograniczeniu jednocie literatury nie szkodząca, zawsze swoją zasługę chwalebną ma. Początek zrobił Kotljarewski przeodzianą Eneidą (1798; 1809), w ślady szli za nim Pawłowski (1818), Maxymowicz (1827), Srezniewski (1833). Hrebinka (w rusko Grebenko, 1834), Kwitka (allegoryczném imieniem Osnowjanenko 1834), Bodjański (1834), Synelnihów