Strona:PL P. J. Szafarzyka słowiański narodopis.djvu/075

XVII. wieku, 2) od wskrzeszenia literatury u rakuskich Serbów aż do czasów terażniejszych (1733—1842). Serbowie wiary greckiéj po przyjęciu pisma cyrilskiego i liturgii słowiańskiéj kształcili z początku narzecze cérkiewne, zaniedbując przy tém swoje własne. Podług świadectwa dokumentów, z których niektóre, na popisanych błonkach (membranae rescriptae) zachowane, aż do XI. stulecia dosięgają, w Serbii i Bosnii bardzo się wcześnie dwa style utworzyły, cérkiewny i kancellaryjny, ów się ścisléj bołgarskich wzorów trzymający, ten zaś swobodniéj swojską serbszczyznę w siebie przyjmując. Przykłady ostatniego stylu doszły nas w urzędowych pismach i diplomach rzeczypospolitych, książąt i królów serbskich, których niejaka część wydana w Bielgradzie (1840) jako téż w starych prawach, za cesarza Szczepana Duszana (1349, 1354) zebranych; do drugiego rzędu należą nie tylko książki pism świętych i modlitewne, ale po większèj części i inne spisy, szczególnie tyczące się dziejów, od księży i mnichów układane. Z pisarzy piérwszego okresu nadmieniemy tu tych: Szczepan Pierwouwieńczony, wielki żupan, a potèm król serbski (wielkim żupanem 1195, królem 1222, um. 1228), napisał dzieje ojca swego Szczepana Nemani (nar. 1114, um. 1200); św. Sawa, brat poprzedniego, arcybiskup (nar. 1169, um. 1237), pisał ustawy dla klasztorów, żywot swego ojca i in.; Dometian (kw. 1263), mnich Chilandarski wygotował żywotopisy śś. Symeona i Sawy; Daniil (1291-1338), spisał dzieje królów serbskich i żywoty arcybiskupów, wszystko to w rękopisach. Po upadku mocarstwa serbskiego (1389)