Strona:PL P. J. Szafarzyka słowiański narodopis.djvu/084

dzy którymi Buczicz katechizm i inne modlitewne książki (o Nowym Zakonie wątpimy), w Nedelisztie wydał (1564—1574), poźniéj całkiém zniweczone a więc nieznane. Pergoszicz przełożył prawa węgierskie (1574) a Wramec spisał powszechną kronikę (1578). W XVI. stuleciu przełożył hrabia Zriński (ścięty 1671), praprawnuk Sygetskiego bohatéra Mikulasza Zrińsk ego, bohaterski poemat przez brata Mikulasza piérwotnie po węgiersku napisany: Sirena (1660). Habdelicz (1670), Belosienec (1675) i Witezowicz (1684—1713) napisali słowniki, z których piérwsze dwa wydane, trzeci w rękopisie: ostatni pisarz zajmował się także dziejopisarstwém i poezyą, usiłując ile możności, choć napróźno, Chorwatów do duchowego życia pobudzić. W drugiéj połowie XVII. wieku liczba pisarzy chorwackich zwolna wzrastać zaczęła, na początku zaś XIX. wieku szczególnie znacznie się pomnożyła. Na czele ich stoi co do płodności i czysto-narodowego stylu Miklouszicz (um. 1833); wyższą poezyą zajmowali się Koriticz (1826), przełozył on psalmy i Wirgilego wiérszém, i Krizmanicz (1830) przetłómaczył Miltona prozą, co wszystko nie drukowane. Z pisma świętego drukowany tylko psałterz (1816) i lekcye z ewangielii i listów (1651); cała biblia dotąd jeszcze nie wydana, chociaż o jèj przełożenie już niejedni się starali. Od czasu, jak celniéjsi pisarze chorwaccy za przewództwém Gaja (1826—1842), narzecze ilirskie za język piśmienny przyjęli, juz tylko pisma dla prostego ludu w narzeczu chorwackiém wychodzą i to jeszcze rzadko. Najnowszą grammatykę tego narzecza wydał Kristjanowicz (1837); dawniéjsze słowniki są: Habde-