w któréj wymienił 111 komedyj swego pióra; pod jego imię podszywała się liczba niezliczona; przyjaciel poety Vera Tassis, nie posiadając wszystkich manuskryptów, poprawiał barbarzyńskie wydania jak umiał; stąd na niejednych widna praca dwu i trzech rąk. Ostatnie i najlepsze wydanie dokonane przez hiszpańskiego dramaturga Hartzenbuscha[1] daje 111 Comedias, uzupełniające się temi, których autorstwo dzielił Kalderon ze spółpracownikami, do 122. Niéma w nich Autos sacramentales, natomiast w apendyksie utwory poetyckie, których liczba jest znaczna ale nieznacząca. Ponieważ w żadnej historyi literatury nie znajdzie czytelnik katalogu komedyj Kalderona, choć jest nader pouczająca sama znajomość tytułów, podaję je tu in extenso, nie według porządku chronologicznego, bo ten często jest niepewny, ani według rodzaju, bo trudno wykreślić granicę między dramatem religijnym a filozoficznym, mitologicznym a biblijnym, tragiedyą a tragikomedyą, jak je niekiedy sam Kalderon nazywa; — ale według rozkładu Hartzenbuscha:
T. I. Życie snem. Wiedza złego i dobrego. Przygody miłości i szczęścia. Uwielbienie krzyża. Gdzie największa doskonałość? Gorzéj było, niż bywało. Oblężenie Bredy. Dwoje bram, trudna straż. Czyściec św. Patryka. Chochlik.[2] Wielka Zenobia. Most w Mantible. Lepiéj było, niż bywało. Książę niezłomny. Loa do komedyi O trzech największych cudach. Wielka komedya: Trzy największe cuda. Galan-duch. Judasz Machabeusz. Dziewica Świątyni. Lekarz swego honoru. Miłość, honor, władza. Głośna tajemnica. Argenis i Poliarch. Schowany i zakwefiona. Największy potwór zazdrość. Bieda matką wynalazków. Dwa dni temu. Niema jak milczenie. Fałszywy astrolog. Tajna krzywda, skryta zemsta.
T. II. Przypadek i błąd. Pani i sługa. W tém życiu wszystko jawa, wszystko złuda. Mistrz tańca. Nienawiść i Miłość. Umieją płakać kobiety. Wstęga i kwiat. Czarnoksiężnik. Zawikłania z przypadku. Schizma w Anglii. Przychodzę, z kim przychodzę. Zamek Lindabridis. Kwietni i majowy ranek. Nie igra się z miłością. Wielki książę Fezu. Wzniesienie krzyża. Cicha woda brzegi rwie. Zemsta Tamary. Włosy Absalona. Ludwik Perez z Galicyi. Złe nie zawsze nieuniknione. Zwierzę, promień i głaz. Stróż samego siebie. Miłość ugłaszcze potwory. Przyjaźń, miłość, wierność. Echo i Narcyz. Wdzięczyć się a nie kochać. Syrenia zatoka. Przygody Andromedy i Perseusza. Wawrzyn Apolina. Purpura róży.
- ↑ Biblioteca de autores españoles. T. VII. Comedias de Don Pedro Calderon de la Barca por don Juan Eugenio Hartzenbusch. Madrid 1880. Rivadeneyra Editor. 4 vol. in 4-o.
- ↑ La Dama duende. Budzyński w rozprawie: „Dramat hiszpański i Kaideron“, pomieszał duende z dueña i przetłómaczył tytuł: Dama do towarzystwa.
