Strona:PL Pisma Henryka Sienkiewicza t.35.djvu/172

Ta strona została uwierzytelniona.

Dziennik francuski »Le Courrier Européen« zwrócił się w 1905 roku do najwybitniejszych osobistości w Europie z zapytaniem: »Co myślą o Niemczech«. Na pytanie to Henryk Sienkiewicz dał następującą odpowiedź:

.. »Si je savois quelque chose utile à ma patrie et qui fût préjudiciable à l’Europe et au genre humain, je le regarderois comme un crime«.
Montesquieu.[1]

Należę do tych, którzy głoszą, że idea ojczyzny powinna zajmować pierwsze miejsce w duszy i sercu człowiekał, a jednak nie zawahałem się przytoczyć powyższych słów Monteskiusza, ponieważ zakreślają one w sposób stanowczy i logiczny granicę dla patryotyzmu.

Należy miłować Ojczyznę nadewszystko i należy myśleć przedewszystkiem o jej szczęściu. Ale jednocześnie pierwszym obowiązkiem prawdziwego patryoty jest czuwać nad tem, by idea jego Ojczyzny nie tylko nie stanęła w przeciwieństwie do

  1. Przypis własny Wikiźródeł (franc.) Gdybym znał coś pożytecznego dla mojej ojczyzny, a szkodliwego dla Europy albo pożytecznego dla Europy, a szkodliwego dla rodzaju ludzkiego, uznałbym to za zbrodnię. Monteskiusz.