łatwo Björnson może znaleźć i przeczytać, brzmi w kilku wstępnych wierszach, jak następuje:
»Ku wiecznej pamięci». »Nie dozna zbawienia, kto się na miłości nie oprze. Miłość jedna nie działa marnie; ona gasi zawiści, osłabia urazy, daje pokój, łączy rozdzielonych, podnosi upadłych, gładzi nierówności, wspiera każdego, nie obraża nikogo i ktokolwiek się schroni pod jej skrzydła, nie ulęknie się niczego. Miłość winna tworzyć prawa, zakładać miasta, rządzić królestwami, prowadzić do dobrego stanu Rzeczpospolitą, wydoskonalać cnoty cnotliwych, a kto nią gardzi, ten wszystko zatraci« etc. etc. etc.
Ale może to jaki urywek z listów Św. Pawła Apostoła?
Nie! to dokument Unii Polski z Litwą w Horodle z 1413 roku — to »szatan polski« wygłasza takie myśli wśród mroku średnich wieków, za czasów przemocy, okrutnych wojen i prawa pięści.
I oto takim szatańskim sposobem złączone narody przetrwały w zespole wieki chwały, a później wiek klęsk i męczeństwa. Przetrwały nawet Murawiewa. Krew ich wojowników i męczenników płynęła, aż do ostatnich prawie czasów, jednym strumieniem i myśl ich była jedna. Kościuszko był
Strona:PL Pisma Henryka Sienkiewicza t.35.djvu/197
Ta strona została uwierzytelniona.