to teorya poznania Platona jest spuścizną po Sokratesie.
[1] Wiedzy, opartej na poznaniu rzeczy (νόησις), przeciwstawia Platon mniemania, zdania nieuzasadnione (δόζα). Istota rzeczy jest przedmiotem wiedzy prawdziwej, poznania; przedmiotem zaś mniemania i zdań nieuzasadnionych są objawy zmienne, przetwory bytu. Przytem Platon rozróżnia dwa rodzaje mniemania: przypuszczenie czyli wiara (πίστις) i wrażenia zmysłowe (αἴσθησις).[2] Ani wrażenia zmysłowe, ani wiara nie mogą być, według Platona, podstawami naukowych badań, ponieważ podlegają rozlicznym złudzeniom. Wiedza tymczasem prawdziwa, do której dochodzimy za pomocą poznania, nie może być mylną nigdy.
[3] Z poznaniem rzeczy i nauką nie należy jednak pomieszać przypuszczeń, choćby najprawdziwszych. Wiara i przypuszczenia zajmują raczej miejsce pośrednie pomiędzy poznaniem i brakiem poznania, a przedmiotem ich są objawy zmienne bytu, jako czynniki, zajmujące miejsce pośrednie pomiędzy istotnym, niezmiennym bytem i niebytem. Przedmiotem zaś poznania i nauki jest istota bytu, czyste istnienie. Tego zaś, co nie istnieje, wcale poznać nie można.
[4]
Co do samego poznania, Platon rozróżnia także dwa rodzaje: poznanie jako wynik rozumu, poznanie rozumowe, nauka (ἐπιστήμη, νοῦς, νόησις znaczeniu ściślejszem), i poznanie jako wynik rozsądku (διάνοια).[5] Przedmiotem tego ostatniego rozdaju poznania jest wnioskowanie, t. j. wyprowadzenie wyników z zasad rozumo-
