Strona:PL Platon - Protagoras (1923).pdf/133

Ta strona została skorygowana.

i nauki. Tę myśl podzieliłby z Protagorasem i sam Platon z pewnem zastrzeżeniem.
JEDYNIE ROZUMNA TEORJA KARY Że tak myślą szerokie koła, świadczy fakt nagan etycznych i kar, które stosują powszechnie ludzie rozumni wyłącznie tylko jako czynnik odstraszający i poprawczy a więc jako środek zmierzający do wyuczenia dzielności.
Znowu trudno się oprzeć wrażeniu, że się tu Platon z Protagorasem zgadza, choć ta teorja kary, tak bardzo nowoczesna i słuszna, jest wprost przeciwna ekspiacyjnej teorji kary z Gorgjasza.

XIV

Dbanie o dzielność synów okazuje się naturalnym, oczywistym interesem każdego obywatela w społeczeństwie, funkcjonującem należycie. W lichem odpada ta potrzeba, ale takie społeczeństwo zmierza do zatraty, wedle rozdziałów poprzednich.

XV
WPŁYWY KSZTAŁCĄCE CHARAKTER
Klasyczny obraz wychowania ateńskiego, w którym Protagoras wymienia środki zmierzające do wyrobienia dzielności. Wśród nich lektura poetów i wyuczanie się panegiryków celem rozbudzenia szlachetnej ambicji. To jest towar, zdaniem Sokratesa, podejrzanej wartości. Że modni uczeni nie znają się na tym towarze i operują nim bezkrytycznie, to pokaże Sokrates w drugiej części djalogu. Poza tem zgadza się z każdem słowem Protagorasa, bo to są przecież szczere słowa i myśli samego Platona. To jest ten zdrowy pokarm dla dusz.

XVI

Dojście do dzielności wymaga danych wrodzonych. Ponieważ zaś te dane w różnym stopniu różnym ludziom przysługują, zatem nie wszyscy się potrafią wznieść na równie wysoki poziom etyczny —