szców, a znowu kędy każde rzemiosło, jako wódz wojsko, miało ku rozporządzeniu swoją robotniczą i osobno uporządkowaną czeladź, jakoby narzędzie i ciało, za pomocą których działa sztuka, — kędy to wszystko było, tam prace publiczne na wszelki wiek i charakter rozdzielały i rozlewały zamożność.
[13] Gdy postępowała robota dzieł znamienitych ogromem, a niedościgłych kształtem i urokiem, gdyż rękodzielnicy w zawody starali się przewyższyć kunszt nadobnością pracy, najbardziéj zadziwiała szybkość. Każde bowiem z dzieł rozpoczętych, którego ukończeniu ledwo po kilku rządach i wiekach kres naznaczano, w kwiecie władzy jednego męża stawało gotowe. A przecież opowiadają, że gdy pewnego razu malarz Agatharchos wynosił się z tego, iż szybko i łatwo maluje zwiérzęta, słyszący to Zeuxis odezwał się: „a ja znowu w długim czasie.“ Owa bowiem lekkość i chyżość w dokonywaniu nie nadaje gruntownéj podstawy dziełu, ani doskonałéj piękności, lecz czas znojowi na powstanie dzieła poświęcony, w zysku przynosi trwałość powstałego. To téż tém większe wzbudzają podziwienie dzieła Periklesa, gdy jako długiego wymagające czasu, w krótkim dokonane zostały. Z piękności bowiem już wtenczas natychmiast każde było sędziwém (doskonałém), świeżością atoli do dziś dzień przemawia do duszy, jakoby dopiéroco wyszłe z pod dłoni mistrza, taka to z niego wykwita wciąż pewna bezpośredniość niedotknięta czasem, żywe zachowująca oblicze, jak gdyby wiecznie młodém tchnieniem i nie starzejącą się duszą; ożywione były te pomniki. Wszystkim tym pracom przewodniczył i wszystkie dozorował Fidiasz, lubo wielcy budownicy i sztukmistrze poszczegółowym ich wyrobem zatrudniali się. Tak sto stóp wzdłuż i w szérz mierzący Parthenon[1] wystawili Kallikrates i Iktinos; świątnicę[2] w Eleusis (od ofiar Ofiarnicą zwaną) zaczął budować Koroibos, i filary odziemne wzniósł i z epistyliami powiązał; lecz potém umarł, a Metagenes z okręgu Xypete przepasanie i słupy
