Strona:PL Plutarch - Perikles.pdf/32

Ta strona została przepisana.

mowę o swéj znamienitości. Że bowiem była Milezyanka z rodu, córką Axiocha, wszyscy się zgadzają; lecz powiadają, że naśladując Targelię, pewną dawną Ionkę, wzięła sobie za cel najpotężniejszych mężów zniewalać sobie. Bo i Targelia kształtem odznaczająca się i wdziękiem, z dzielną rzutkością połączonym, z bardzo wielu Grekami poufale żyła, a wszystkich, co się do niéj zbliżyli, podbiła królowi, i ci to zasiali początki medizmu[1], jako bardzo potężni i wielcy. Tymczasem Aspazyę miał Perikles, jak powiadają, dla jéj mądrości i znawstwa w sprawach politycznych pokochać; gdyżci i Sokrates niekiedy uczęszczał z poufalymi swoimi do niéj, a towarzysze jego białogłowy swe przyprowadzali, aby się przysłuchiwały jéj rozmowom, chociaż ani przyzwoitemu, ani czcigodnemu przewodniczyła rzemiosłu, podwiki i towarzyszki utrzymując; także Aeschines twierdzi, że i Lyzikles, handlarz owiec, z podłego i nikczemnego człowieka pierwszym stał się między Atheńczykami, wszedłszy po śmierci Periklesa w ściślejsze związki z Aspazyą. Menexenos[2] Platona, chociaż pierwsze ustępy dla zabawy napisane, tyle jednak historycznéj prawdy zawiera, że białogłowa ta miała istotnie sławę, iż z wielu Atheńczykami w rozprawy o wymowie zadawała się. Zdaje się przecież, że miłość Periklesa do Aspazyi ściślejszą była. Miał on bowiem za żonę, pokrewną rodem, dawniéj Hipponikowi zaślubioną, któremu Kaliasza, owego bogatego, urodziła; Periklesowi zaś przyniosła na świat Xantippa i Paralosa. Gdy atoli następnie pożycie nie było im miłe, wydał Perikles współtowarzyszkę za innego, którego pożądała, a sam pojąwszy Aspazyą, ukochał ją nad miarę, albowiem i wychodząc, jak opowiadają, i powracając z rynku codziennie ściskał i całował ją. To téż w Komedyach Nową Omfalą, to Dejanirą i znowu Herą przezywana jest przez poetów). Kratinos bez ogródki podwiką ją mieni w tych słowach: „I Herę Aspazja płodzi Katapygozyna (bogini niechlujstwa), bezwstydną podwikę.“ Zdaje się, że i syna nieprawego z tejże niewiasty spłodził Perikles, którego Eupolis

  1. Sprzyjanie panowaniu Persów.
  2. Rozmowa Platona tegoż nazwaniu.