Strona:PL Pol-Dzieła wierszem i prozą.djvu/218

A prawdę poznać na rycérskim szlaku,
I ślad poczciwy własném sercem zmierzyć;
„Hej ptaku, ptaku pancernego znaku!”
To w taką prawdę wiecznie trzeba wierzyć.

 Kiedyśmy wyszli na hetmańskie szlaki,
Kazał Pan Mohort narodowe znaki
Odkryć — i z pierszéj stepowéj strażnicy
Kazał otrąbić pieśń Boga-Rodzicy,
I rzecze do mnie: „To już grunt klasyczny,
I w ręku dzielnych jak bułat dziedziczny,
Tu już tradycyą trzeba dziatwie matczyć,
Bo ci śpią głucho, co by mogli świadczyć.”

 I odtąd wszystkie mogiły już liczył,
I wszystkie wały i graniczne kopce,
W których okopach gdzie kto stawał kiedy,
I kto dowodził, kto zwyciężył wtedy,
Wszystko to, wszystko nie było mu obce.
Nie raz to zjechał ze szlaku na milę,
By obóz stawał zawsze przy mogile,
Znał każdy futor, każdy młyn stepowy,
Każdą pasiekę pomiędzy parowy,
Każdą krynicę, każdy krzyż przy drodze —
I kiedy nocą pofolgował wodze,
Sam koń już wiedział, kędy mu potrzeba,
A ty patrz tylko gwiaździstego nieba —
I gdy ta ziemia dla nas wszystkich była
Zaklętą księgą, gdzie tajemnic siła,
O które każdy tylko serca pytał,
To on w téj księdze tylko jeden czytał.

 Nie tyle grozą, jak raczéj dozorem
Stała chorągiew — bo Mohort był wzorem