Strona:PL Próchnik Adam - Bolesław Limanowski.pdf/8

którzy zarzucali kiedyś Limanowskiemu, że nie jest „dobrym patrjotą“, bo jest socjalistą, przeszło potem do obozu ugody z zaborcami, wielu z tych, którzy poddawali w wątpliwość Socjalizm Limanowskiego, gdyż... jest on i patrjotą, znalazło się następnie w obozie antysocjalistycznym. A Limanowski, jak był, tak pozostał i patrjotą i socjalistą. Takie życie musi imponować. W jednych budzi ono poczucie wstydu, a może nawet kurcz sumienia, w innych gorącą chęć naśladowania, u wszystkich szacunek i najgłębszy podziw. Byli wybitniejsi i czynniejsi działacze od Limanowskiego, były większe talenty naukowe i pisarskie od niego, nie było piękniejszego charakteru.
 Życie jego to długi okres historji polskiej, to całe dzieje współczesnego socjalizmu polskiego, to poważna karta w polskiej nauce historycznej i socjologicznej.
 Urodził się Bolesław Limanowski 30 paźdzernika 1835 r. na Kresach północnych, w Podgórzu pow. dynaburskim, w t. zw. polskich Inflantach, Był to okres reakcji popowstaniowej. Wstrząs rewolucyjny wiosny ludów przypadł na jego dzieciństwo. Zaczyna dojrzewać ideowo w latach poprzedzających powstanie styczniowe. Z lat dziecięcych wyniósł dwa uczucia polityczne: gorącą chęć walki o wyzwolenie ojczyzny i nienawiść do ustroju pańszczyźniano poddańczego. Uczucia te staną się zaczątkiem ukształtowania się jego oblicza ideowego, które zawsze wyrażać będzie dwa dążenia, wyzwolenie narodowe i wyzwolenie społeczne.
 Warunki spowodowały, że Limanowski kształcił się w Rosji. W Moskwie ukończył studja gimnazjalne i tamże wstąpił w r. 1854 na uniwersytet.
 W czasie pobytu w Moskwie zaczyna również Limanowski swą działalność polityczno-ideową. Początkowo obracał się głównie w środowisku rosyjskiem i zapoznał się z ruchem wolnościowym młodzieży rosyjskiej. Gdy jednak w październiku 1857 r., skutkiem zajść z policją, wybuchło wśród młodzieży uniwersyteckiej silne wrzenie, Limanowski zbliżył się do młodzieży polskiej i zaczął brać czynny udział w jej pracy organizacyjnej Z całym zapałem rzucił się w wir życia organizacji patrjotyczno-radykalnej. Oddał się przedewszystkiem na usługi kół samokształceniowych, w których wykładał historję Polski, rozszerzając równocześnie swe wiadomości w tej dziedzinie.
 W r. 1858 Limanowski przeniósł się na uniwersytet w Dorpacie. Kontynuuje tam również swą działalność ideową. Najpierw zakłada organizację młodzieży, podobną jak w Moskwie, a potem pracuje nad powiązaniem węzłem organizacyjnym młodzieży wszystkich uniwersyte-