Strona:PL Projekt Konstytucji Państwa Polskiego.djvu/014

— X —

sprawy opieki i wychowania nieletniego Króla. Zarówno Król, jak i Królowa, potomstwo ich i regent powinni być wyznania Rzymsko-Katolickiego. od regenta nadto projekt wymaga przynależności do narodowości polskiej.
 Ustawodawczą władzę w państwie projekt oddaje w ręce Sejmu, składającego się z dwóch Izb: Wyższej — Senatu i Niższej — Izby Poselskiej, oraz głowy państwa, t. j. Króla (art 70: żadna ustawa nie może być wydana bez zgody Sejmu i sankcji królewskiej). W kwestji skompletowania składu Sejmu Komisja stanęła na szerokim gruncie demokratycznym, gdyż art. 27 projektu głosi, że Izba Poselska składać się będzie z posłów, wybranych w głosowaniu tajnem, bezpośredniem, równem i stosunkowem, przez wszystkich obywateli płci męskiej od 25 lat wieku począwszy, zamieszkałych od trzech miesięcy w tej samej gminie miejskiej lub wiejskiej w chwili rozpisania wyborów.
 Po dłuższych rozprawach Komisja, pragnąc, aby nie było gorszących i osłabiających Państwo walk o reformę prawa wyborczego, chociaż elementy rdzennie polskie są w znaczniejszej części jeszcze analfabetami, postanowiła odrazu dopuścić do wyboru wszystkich pełnoletnich obywateli płci męskiej, nie wyłączając analfabetów. Większość głosów Komisji nie była również w zasadzie przeciwna udzieleniu tego prawa kobietom, uważano jednak, iż wprowadzenie ważnej tej inowacji lepiej pozostawić Sejmowi.
 System wyborów proporcjonalnych Komisja wybrała ze względu na to, że jest on najsprawiedliwszy i przy nim Sejm będzie najwłaściwiej przedstawiał oblicze społeczeństwa. Wobec niedostatecznego jeszcze wyrobienia politycznego kraju, projekt przewiduje niewielkie trzymandatowe okręgi wyborcze (po 160 do 200 tysięcy ludności), głosowanie zaś odbywać się ma przez oddanie głosu na całkowite zgłoszone listy.
 Wobec szerokiej demokratycznej podstawy, jaka została przyjęta przy wyborach do Izby Niższej, reprezentantki najszerszych warstw narodowych, i wobec możliwości wskutek tego wejścia do Izby Poselskiej znaczniejszej ilości elementów politycznie mniej wyrobionych, oraz braku dostatecznej ilości sił fachowych w Izbie, Komisja uważała za niezbędne zabezpieczyć elementy te dla Izby Wyższej, jako reprezentantki interesów poszczególnych warstw narodu. Dlatego też w skład Senatu wchodzić ma przedewszystkiem pewna ilość członków: zapewniających mu wielką powagę i wiedzę fachową. Do tych zaliczeni zostali: pełnoletni